112 Rozdział 3
punkt ten jest aktualny i wynika bezpośrednio z założenia, że uczenie się je* równo procesem aktywnym, jak i społecznym. Nie można odłączyć uczenia s naszego życia.
7. Aby się uczyć potrzebna jest wiedza wstępna: nie jest możliwa asymilacja nc wiedzy bez posiadania pewnej struktury rozwiniętej w wyniku budowy wiedzy przedniej. Im więcej już wiemy, tym łatwiej możemy się uczyć dalej. Dlatego ka: wysiłek podejmowany w celu nauczenia się jest związany ze stanem uczącego i musi wskazywać ścieżkę do treści bazowej u uczącego się, stanowiącej jego wied uprzednią.
8. Uczenie się wymaga czasu: uczenie się nie jest natychmiastowe. Aby się di brze nauczyć powinniśmy dokonać wielostronnej analizy problemu, rozważyć, op sać go, rozwiązać go a rozwiązania starać się sensownie wykorzystać w celowo do branych kontekstach. Takie działanie nie jest możliwe do zrealizowania w ciągu kilki minut (tak jak nie jesteśmy w stanie w pełni kontemplować się dziełem artystycznym w ciągu kilku sekund, ponieważ dużo czasu zajmuje nam analiza zawartej w dziele metafory). Jeżeli uczącego się w trakcie nauki nachodzą różnorodne refleksje, to znaczy, że już się czegoś nauczył, a to stało się wynikiem ekspozycji zagadnienia i przemyśleń. W przypadku szerszej analizy zagadnienia, uczący musi poświęcić na to. więcej czasu.
9. Motywacja jest kluczowym składnikiem procesu uczenia się: Motywacja nie tylko pomaga w uczeniu się, ale jest jego podstawą. Założenie dotyczące motywacji, w szerokim ujęciu zawiera zrozumienie sposobów, jak wiedza może być wykorzystana. Zanim poznamy przyczyny określonego zjawiska, nie możemy wykorzystać wiedzy, którą zgromadziliśmy w sobie, nawet w oddzielnym i bezpośrednim kształceniu.
Przeanalizujmy teraz z kolei konstruktywistyczną koncepcję nauczania, zawie-rającątrzy podstawowe zasady, które powinni starać się wykorzystać w swej pracy nauczyciele1 2 3:
1. Przejście od ogółu do szczegółu, od konkretu do abstrakcji30-31. Stanowi to odwrotność myślenia obiekty wistycznego. Konstrukty wistyczne nauczanie kładzie nacisk na stworzenie bogatego, pełnego znaczenia środowiska nauczania, w którym uczący się mogą najlepiej indukować wiedzę, stającą się przedmiotem uczenia. Trudność, czy ułatwienie nie leży w wykorzystaniu tych środowisk podczas uczenia się nowych treści, lecz w jednoczeniu właściwych cwał nacji aktywności, które wywodzą się z nauczanych treści.
2. Aktywne budowanie z przyswajanych obecnie i wcześniej struktur. Ważne jest poznanie, jakie typy niepowodzeń szkolnych i błędnego rozumowania wykazują uczący się oraz jakie mogą nadal asymilować. W celu zwiększenia u uczących się poziomu asymilacji i dostosowania ich aktywności do zastosowanych metod nauczania, wykorzystujących komputer, nauczyciele muszą poznać i zrozumieć, jakie strategie wykorzystują uczący się w celu rozwiązywania zadań czy problemów. Powinni zadawać pytania uczącym się w celu uzyskania pełniejszego obrazu problemu niepowodzeń, rodzących się u nich refleksji oraz powinni uzmysłowić każdemu uczącemu się, poprzez stosowanie ułatwiających procedur, że powinien on bronić swego zdania.
3. Nauczanie konceptualnego rozumienia. Wprawa, umiejętności i strategie wykorzystywane przez uczących się są reprezentatywne dla procesu pełnego, głębokiego oraz podstawowego zrozumienia przekazywanych treści. Konstruktywizm jest pojmowany tutaj jako głębokie zrozumienie treści, a praktyka służy osiągnięciu mistrzowskiej biegłości. Zatem w ujęciu konstruktywistycznym nie zaniedbujemy praktyki, a nauczane treści nie powinny stanowić powierzchownego przeglądu wiedzy w Zakresie określonej dyscypliny (przedmiotu) oraz powinny być bardziej skupione na kreowaniu nowych doświadczeń4.
W konkluzji można stwierdzić, że w środowisku konstruktywistycznym postrzega się świat autentycznych artefaktów zakorzenionych (osadzonych) w autentycznych sytuacjach. Uczący się, podczas analizy różnych treści konstruują końcowe interpretacje swych obserwacji, które są w określony sposób odzwierciedleniem ich osobowości. Na pewnym etapie uczenia się uczący stają się korepetytorami a nawet nauczycielami innych osób, pokazując mistrzostwo, jakie osiągnęli w procesie uczenia się.
Sedno przejścia z obiektywistycznej do konstruktywistycznej pedagogiki polega na: przejściu z „czystego” rozumowania i „czystej” informacji, z podawaniem Jedynie dobrych” odpowiedzi do rozważania własnego ,ja” w określonej sytuacji, analizie i porównaniu poprzednich doświadczeń z obecnymi, konstruowaniu myślowych strategii oraz do tworzenia „właściwych” odpowiedzi, Przesyłanie wiadomości (np. w Sieci), aktywność w forum dyskusyjnym oraz dokonywanie przeglądów cudzych prac w sposób istotny wpływają na postępującą zmianę. Prezentowane wyniki naturalnych eksperymentów pedagogicznych5 , dotyczących kształcenia online, pokazują, że możliwość kontaktu z wiedzą i doświadczeniem innych osób, a także sprzężenie zwrotne w procesie wymiany informacji (wiedzy) między uczącymi się wpływają w sposób istotny na omawianą transformację.
A. Karmiloff-Smiłh, B. Inhelder, Ifyou want to get ahead, get theory, „Cognition” 1974, No. 3, s.195-222.
J. Piaget, The development of thought: Equilibrium of cognitive structures, New York 1977.
D. H. Joanssen, Evaluating constructivist leaming, in: T. M. Duffy, D. H. Joanssen (eds.), Constructivism and the Technology of Instruction, New Jersey 1992, s. 137—148.
Anninio, The virlual campus: Technology and reform in higher educalion, .Journal of College Student Personnel”, Spring 1999,40 (10), s. 114.
"Por,: S. Gold, A constructivist approach to online trainingfor online teachers, Journal °fAsynchronous Leaming Networks”, 2001, 5(1), s. 35-57.