- kolor jasny, ciepły - oznacza więź emocjonalną z rodziną,
- postać leżąca rysowana kolorem czarnym - oznacza pijaństwo w rodzinie, smutek, brak więzi,
- rysowane niemowlę w wózku zaciemniane kolorem czarnym - oznacza zakłócenie relacji w rodzinie, rywalizację, zazdrość o uczucia do rodzeństwa, odsunięcie dziecka na drugi plan.
8) Test zaczarowanej rodziny. Wyobraź sobie, że jesteś czarodziejem i zaczarowałeś swoją rodzinę:
Kryteria oceny:
- jeżeli dziecko czaruje rodzinę w te same zwierzęta, lub w te same przedmioty - silnie jest związane z rodziną, czuje jedność rodziny - jest to nic niepokojącego, jeżeli natomiast zamieni rodzinę w kamienie — budzi to niepokój, oznaczać może brak stosunków emocjonalnych w rodzinie, „lodowatość” uczuć,
- jeżeli dziecko czaruje rodzinę w różne zwierzęta bądź przedmioty nie z tego samego gatunku, oznaczać może to, że źródłem zaburzeń u dziecka jest rodzina; i tak osoby z rodziny przyjmują postać zwierzęcia, z którym się uosabiają (zaborczy, brutalny ojciec występuje jako goryl; lękliwa matka jako mysz; natomiast samo dziecko może utożsamiać się z obrońcą matki, rodziny
- lew, pies),
- jeżeli w rysunku występuje postać czarodzieja, może to oznaczać, że dziecko chce posiąść moc i zmienić rodzinę, ma nadzieję na jej zmianę14.
Należy pamiętać, że rysunek oddaje sytuację obecną - ilustruje to, co dziecko czuje i myśli. Żeby rysunki mogły być pomocne
14 Opracowano na podstawie literatury: M. Braun-Gałkowska, Test rysunku..., op. cit.; S. Chermet-Carroy, Zrozum rysunki dziecka. Jak interpretować rysunki małych dzieci: kolory, kształty, postacie, Łódź 2005; A. Frydrychowicz, Rysunek rodziny. Projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych, Warszawa 1996; G.D. Oster, P. Gould, Rysunek rodzinny..., op. cit.; W.E. Henry, Techniki projekcyjne, (w:) Podręcznik metod badania rozwoju dziecka, red. P.H. Mussen, Warszawa 1970; B. Homowski, Badania nad..., op. cit.
188