kral

możliwych, aby zabezpieczyć dobrą pracę komina nawet w warunkach najtrudniejszych. Ale takie niesprzyjające warunki występują rzadko, a tym bardziej jest mało prawdopodobne, aby wszystkie czynniki niekorzystne mogły wywierać swój wpływ jednocześnie.

Stąd wypływa wniosek, że tak zwany dobrze zaprojektowany ciąg w kominie jest przez większą część czasu eksploatacji komina przesadnie duży w stosunku do rzeczywistych potrzeb, co powoduje spalanie większych ilości opału niż rzeczywiście potrzeba, a nadwyżka niewykorzystanego ciepła marnuje się bezużytecznie.

Jeśli w kominie zastosowano wentylator w celu wytworzenia sztucznego ciągu, to regulacją obrotów (nb. nie przekraczających na ogół 1000 obr./min) można dostosować pracę wentylatorów do warunków dłużej trwających, a mających wpływ na wielkość ciągu, np. pora roku, temperatura zewnętrzna, wykorzystanie częściowej mocy kotłowni.

Zainstalowanie wentylatora w kominie ze względów techniczno-wykonaw-czych nie jest trudne, a potrzebną moc wentylatora określamy z warunku, że w kominie o wydajności 1000 m³ gazów na godzinę wentylator o mocy 1 k\V daje ciąg statyczny około 180 mm H_aO, albo wentylator o mocy 1 KM daje ciąg statyczny około 130 mm H₂0.

Jeśli np. wydajność gazów z komina wynosi 180 000 m³/h, a wymagany jest sztuczny ciąg statyczny 80 kG/m², czyli 80 mm H₂0, to potrzebną moc wentylatora obliczamy następująco:

80 • 180,0

M =--= 80 kW,

180

80 • 180,0

albo M =-= 110 KM.

130

Jak widać, potrzebne wentylatory są na ogół niewielkiej mocy, a zatem ich ciężar jest również stosunkowo mały, więc obciążenie nimi stopy fundamentowej komina nie ma istotnego znaczenia.

Instalując w kominie ciąg sztuczny, nie należy rezygnować z wykorzystania wartości ciągu naturalnego, o którą można zmniejszyć projektowaną całkowitą siłę silników.

Jeśli oznaczymy przez:

v_x — potrzebną prędkość gazów,

v₂ — prędkość gazów, jaką w kominie wywołałby ciąg naturalny,

Yfftr

m — masę gazów na 1 m wysokości komina, tj. m =    •

8

to dodatkowo potrzebna siła silnika wentylatora:

m

P = —(u²—w|) • F kG.

Np.:    = 15 m/s; v₂ = 8 m/s; F = 5,0 m²;

Vgśr    0,8

_v, = 0,8 kG/m¹; m = — = — = 0,0815.

g    9,81

Dodatkowy ciąg statyczny:

m „    „    0,0815

C₀ = — («J—=-——--(15²—8²) = 6,6 kG/m²;

P= C_o: F = 6,6 -5 = 33 kG.

Wydajność gazów z komina na godzinę:

F v_t- 60 • 60 = 5 • 15 • 60 - 60 = 270 000 m¹/h, więc potrzebna moc wentylatora:

6,6 • 270

M =-- ~ 10 kW.

180 ~

Mówiliśmy poprzednio,. że regulacją obrotów wentylatora można uzyskać potrzebną wielkość ciągu w kominie. Tym niemniej z uwagi na ustawiczną zmienność warunków (np. atmosferycznych, termicznych), których okresowy wpływ na wielkość ciągu może być znaczny, ustalenie szybkości wentylatora musi odpowiadać warunkom najniekorzystniejszym w danym okresie. A zatem zastosowanie wentylatorów do wywołania sztucznego ciągu będzie na ogół dawało znaczny zapas w stosunku do faktycznych potrzeb dobrego spalania, zużywając większe ilości paliwa, z którego uzyskane ciepło nie zostaje należycie wykorzystane.

Aby temu marnotrawstwu paliwa zaradzić, coraz powszechniej znajdują zastosowanie specjalne regulatory ciągu. Są to proste urządzenia różnych systemów, ale najczęściej opierające swe działanie na zasadzie jednej lub kilku klap ruchomych, które automatycznie, w zależności od siły ciągu w kominie, mniej lub bardziej się otwierają, regulując ciąg do wielkości potrzebnej.

Przy zastosowaniu automatycznych regulatorów zaprojektowanie komina z ciągiem, posiadającym zapas, przestaje być (oczywiście w granicach możliwości działania regulatora) szkodliwe z punktu widzenia marnotrawnego zużycia paliwa. ¹

Zatem potrzeba powszechnego wprowadzenia regulatorów ciągu zc względów gospodarczych nie ulega wątpliwości, a wtedy jest uzasadnione projektowanie kominów z zapasem, tj. raczej nieco większych, niż to wynika z teoretycznie wyliczonych, aktualnych potrzeb urządzenia cieplnego.

Jeśli chodzi o urządzenia do wytworzenia sztucznego ciągu, to najczęściej znajdują zastosowanie wentylatory różnej konstrukcji, napędzane silnikiem elektrycznym i umieszczane zwykle przed wejściem gazów do czopuchów, a niekiedy, przy mniejszych urządzeniach, przy wlocie czopucha do komina.

Istnieją dwa zasadnicze typy wentylatorów: odśrodkowe i osiowe. Na rys. 12 pokazano schematyczny widok i przekrój wentylatora odśrodkowego, który ma

1

— Elementy budownictwa...