Fenole (hydroksybenzeny) to związki aromatyczne, jedne z najbardziej uciążliwych składników ścieków. Wiele z nich dostaje się do wód wraz ze ściekami komunalnymi oraz przemysłowymi, pochodzącymi z przeróbki paliw, zakładów syntezy organicznej, wytwórni tworzyw sztucznych. Naturalnym źródłem fenoli w wodach jest biologiczny rozkład obumarłych organizmów. W wodzie ulegają biodegradacji. Woda zanieczyszczona fenolami ma odrażający smak, a ryby żyjące w wodzie nabierają zapachu tych związków i nie nadają się do spożycia. Według WHO, wody do picia w ogóle nie mogą zawierać fenoli.
Metale ciężkie (np. Pb, Hg, Cd) dostają się do wód wraz ze ściekami przemysłowymi, z odpadami, ze spływami z pól (gdzie stosowano pestycydy, nawozy mineralne), z hałd hutniczych. Mają zdolność kumulowania się w osadach dennych, wchodzą w szeregi troficzne. Zanieczyszczenie metalami ciężkimi powoduje zachwianie równowagi biologicznej. Metale ciężkie są niezwykle toksyczne dla organizmów wodnych, jak również dla ludzi spożywających w jakiejkolwiek postaci zanieczyszczoną mmi wodę; mogą powodować trwałe i nieodwracalne uszkodzenia różnych narządów, np. nerek, mózgu, rdzenia kręgowego.
r
Radioizotopy. Źródłem radioizotopów są me tylko wybuchy bomb atomowych, wodorowych, ale także reaktory jądrowe, kopalnie oraz tysiące zakładów, laboratoriów i instytucji, posługujących się substancjami promieniotwórczymi do celów naukowych i praktycznych. Zakłady te produkują odpady i zrzuty substancji promieniotwórczych dające ścieki o wysokim stopniu radioaktywności. Najbardziej radioaktywne ścieki powstają w czasie przygotowania paliwa przy wzbogacaniu rudy uranowej, tj. przy chemicznej przeróbce naświetlonego paliwa. Najmniej niebezpieczne są ścieki z laboratoriów badawczych. Największe niebezpieczeństwo pochodzi ze strony radu 226Ra, uranu 232U i 23&U, plutonu 239Pu i 242Pu, a w szczególności cezu I37Cs oraz strontu 90Sr.
3.3.2. ŚCIEKI - ICH RODZAJE I SKŁAD
{(
I Największym zagrożeniem dla jakości wód w Polsce są ścieki komunalne i przemysłowe oraz spływy powierzchniowe z terenów rolniczych i nie-skanalizowanych. Ścieki są odprowadzane do wód powierzchniowych za pośrednictwem kanalizacji lub zrzucane bezpośrednio do nich.