wieków stan i odrzuca się wszelkie poglądy doszukujące się w pojęciu narodu treści natury biologicznej, jak „wspólnota krwi” itp.
W poglądach na te kwestie występują 3 główne tendencje:
1. Koncepcja narodu jako wspólnoty duchowej, kulturowej i uznanie świadomości narodowej za podstawowy czynnik tworzący narodu. Wieź narodowa oparta jest na więzi emocjonalnej i intelektualnej, a wiec na odczuciach psychicznych i akceptowaniu określonych przekonań oraz wartości społecznych. W XXw. koncepcje ta reprezentowali m.in. M. Weber i F. Znaniecki
2. Koncepcja narodu jako zjawiska społecznego. Traktowała ona naród przede wszystkim jako wspólnotę polityczna, która dazy do niezależnego bytu politycznego we własnej organizacja państwowej
3. Koncepcja narodu jako historycznej wspólnoty danej zbiorowości. Świadomość
narodowa wyraża się tu w postaci poczucia wspólnoty i solidarności wewnętrznej i jej odrębności na zewnątrz. »
Wspólnota narodowa ma wielkie znaczenie dla społeczeństwa i obok państwa stanowi jeden z najważniejszych czynników integrujących spolecznestwo.
Z kwestia narodowościowa wiaze. się wiele pojec dotyczących życia codziennego, stosunków miedzy ludźmi i miedzy państwami. Naleza do nich:
PATRIOTYZM - oznacza postawę społeczno - polityczna oparta na zasadach miłości i przywiązania do ojczyzny, jedności i solidarności z własnym narodem. Obrona ojczyzny i jej interesów, działanie na rzecz rozwoju wspólnoty narodowej i państwowej sa przejawem patriotyzmu.
NACJONALIZM - postuluje podporządkowanie wszelkich problemów politycznych i społecznych walce o interesy narodowe przeciw innym narodom. Przyjmuje zasadę, ze obowiązki człowieka wobec własnego narodu zwalniaja go od wszelkich zobowiązań moralnych wobec innych narodow, jeśli te zobowiązania nie sa zgodne z realizacja dążeń własnego narodu. Odznacza się pogarda, nietolerancja i wrogością wobec innych narodow, przybierając formę szowinizmu. Nacjonalizm w literaturze naukowej od Pol. XlXw. 1 w polityce ma 2 znaczenia:
■ Nacjonalizm agresywny, zmierzający do podporządkowania słabych państw i narodow, państwom silniejszym
■ Nacjonalizm narodow uciskanych i zagrożonych w swym suwerennym bycie politycznym, będący'reakcja na nacjonalizm narodu panującego i silniejszego.
Jeśli uczuciu patriotyzmu towarzyszy życzliwość, tolerancja, szacunek i chec udzielania pomocy innym narodom, taka postawę nazywamy internacjonalistyczna. Internacjonalizm, opiera się na określonej treści ideowej, zakładającej, ze każdy naród wnosi wkład do ogólnoludzkiej kultury.
KOSMOPOLITYZM - termin ten określa postawę nihilistycżna w odniesieniu do wiasnego narodu, ojczyzny, traktująca te pojęcia jako przestarzałe i zaściankowe. Współczesne koncepcje kosmopolityczne sa bardzo zróżnicowane, od skrajnie negujących sens utrzymania państw narodowych po orientacje propagujące rozwoj wszechstronnej współpracy międzynarodowej
13