medsadowa5

4.7.

Badanie ran w czasie sekcji zwłok

Podczas badania zranień należy kolejno odpowiedzieć na pytania dotyczące:

1.    Rozmiarów uszkodzeń anatomicznych i ich wzajemnej projekcji oraz wzajemnego powiązania tych zmian w obszarze działającego urazu. Dlatego w czasie badania sekcyjnego konieczne jest zastosowanie techniki warstwowego, topograficznego preparowania uszkodzeń. Badanie zranień w obrębie skóry owłosionej wymaga ogolenia włosów i przeprowadzenia szczegółowych oględzin, pomiarów, rysunków i fotografii. Ważne jest zwrócenie uwagi na otaczające otarcia naskórka, wybroczyny śródskórne i podbiegnięcia krwią, na charakter brzegów i dno zranienia, a także na zanieczyszczenia dna i okolicy.

2.    Identyfikacji narzędzia i kinetyki obrażeń. Wymaga to przeprowadzenia wstępnych, a później dokładniejszych badań porównawczych, w których należy uwzględnić zarys przyłożonej części narzędzia do rozmiarów otarć naskórka i do przebiegu oraz kształtów brzegów i dna rany. W tym celu obok pomiarów potrzebne jest wykonanie porównawczych zdjęć fotograficznych z uwzględnieniem przyłożonego narzędzia.

3.    Czasu powstania zranienia. Ocena ta wymaga uwzględnienia toczących się procesów odczynowych i reperacyjnych w obrębie zranienia. Mogą być tutaj pomocne badania histologiczne i histoenzymatyczne wycinków pobranych z obrzeża i dna zranień. Procesy odczynowe polegają na powstawaniu krwotoków i krwinkotoków w otoczeniu i w dnie rany, następnie na obrzęku tkankowym z gromadzeniem się leukocytów i makrofagów. Po upływie około dwóch dni powstaje rozplem angioblastów, a po trzech, czterech dniach—wnikanie fibroblas-tów i histiocytów. Dostrzegalne są wówczas cechy organizacji włóknika. Równocześnie postępują zmiany barwinkowe, w których hemoglobina zmienia się w hemosyderynę (złocisty barwnik z kompleksem dwuwartościowego żelaza). W piątym, szóstym dniu występuje pełne ziaminowanie, połączone z wnikaniem naczyń, tj. ze zwiększeniem liczby naczyń włosowatych, a nieco później pojawienie się trwałych form kolagenu i bliznowacenie.

4.    Okoliczności zdarzenia i ich porównania z wynikami badań sądo-wo-lekarskich, tj. sekcyjnego i badań pomocniczych. Można tutaj wskazać, iż często samo umiejscowienie zranienia może świadczyć o okolicznościach jego

(powstania lub uzupełniająco ilustruje przebieg incydentu, bójki, samouszkodzenia lub Innego zdarzenia. Różnicowanie pomiędzy uszkodzeniami zadanymi ręką obcą, samouszkodzeniami albo obrażeniami wypadkowymi (zabójstwo, samobójco wo, wypadek) jest przedmiotem rozpatrywań w obrębie całości śledztwa, niemnie| w niektórych przypadkach możliwe jest dostarczenie przez medycynę sądową nawet rozstrzygających wniosków na ten temat. Między innymi istnieją typowe okolice anatomiczne, w których zadawane są obrażenia np. w bójkach i pobiciach Do nich należą: nasada nosa, wargi, żuchwa, zęby. Można zaobserwować często występowanie zranień na grzbietach rąk jako wyraz obrony, a przy ciosach /udawanych nożem obrażenia obronne mogą się znajdować w postaci ran ciętych no stronie dłoniowej (ryc. 4.11).

Również rany kłuto-cięte i kłute zadawane nożem mogą być rozpatrywane pod kątem różnicowania: samouszkodzenie czy działanie ręki obcej lub wypadkowe nadzianie? W takich przypadkach można szukać odpowiedzi, uwzględniają! obecność typowych zranień samouszkodzeniowych, tzw. próbnych, które towarzy #/.ą samobójstwom (np. w okolicy serca kilkanaście ran próbnych). Można też lozważać prawdopodobieństwo działania gwałtownego, uwzględniając tzw. anato mlczny zasięg ręki własnej, np. zranienie na plecach, a także obecność równoleg łych zranień obronnych mogą wyłączyć samouszkodzenie. Również sam przebieg kanału wkłucia może przynieść odpowiedź na pytania dotyczące nadziania lub zadania ciosu ręką obcą przy uwzględnieniu pozycji, w jakiej narzędzie mogło być przyłożone do ciała.

4.8. Traumatologia narządów wewnętrznych 4.8.1. Głowa i czaszka

Badanie obrażeń głowy stanowi ważne ogniwo w ocenie następstw urazów Spotyka się je nader często w materiale prosektoryjnym zakładów medycyny sądowej. W wielu przypadkach tłumaczą one przyczynę zgonu. Często otarciu naskórka i zranienia powłok głowy są połączone ze złamaniami kości czaszki. Głębokość uszkodzeń zależy przede wszystkim od siły urazu, ale w pewnej mierze także od zmiennej grubości i indywidualnej odporności kości czaszki. Należy podkreślić, że istnieją duże różnice indywidualne w budowie kości czaszki. Z jednej strony spotyka się bardzo cienkie kości pokrywy typu pergaminowego, a z drugiej strony znaczne pogrubienia z rozrostem części zbitych, tj. blaszki zewnętrznej i wewnętrznej do granic hiperosteotycznych.

Uderzenia narzędziami tępokrawęrizistymi mogą wywołać w miejscu bezpośredniego przyłożenia włamania o konturze odpowiadającym bezpośrednio powierzchni narzędzia. Równolegle powstają pęknięcia promieniste i okrężne w wyniki i działania pośredniego, tj. odkształcenia i naprężeń (ryc. 4.12). Powstawanie pęknięć protnloniatyrh umożliwia różnicowanie kolejności zadawanych ciosów zgodnie z zasadą, iż każde późniejsze pęknięcie zatrzymuje swój bieg na wytworzonych już poprzednio, -a więc spowodowanych przez wcześniejszy uraz wyprzedzaj.!' y. choćby tylko minimalną różnicą czasu.

Charakterystycznie także mogą przebiegać pęknięcia podstawy czaszki w zaleź ności od kierunku wektorów Tmiejsc przyłożenia śGy. Uderzenia w czoło lub potylicę powodują odkształcenie czaszki ze skróceniem jej w wymiarze strzałkowym. Rozkład sil działa wówczas na boki, powodując róźclągnlęćie podstawy rZBBŻkl i powstanie szczeliny pęknięcia przebiegającej strzałkowo (ryc 4.13). Linia