(Acetobacter)) Na zaoctowanie są narażone wina mające nadmierny kontakt z powietrzem. Bakterie tworzą blonkę na powierzchni wina i utleniają alkohol etylowy do aldehydu octowego, a następnie do kwasu octowego. Wytwarzanie kwasu octowego (wzrost kwasowości lotnej wina) następuje szybciej w wyższej temperaturze. Wina mocne trudniej ulegają zaoctowaniu, aniżeli wina słabej W przypadku początku zaoctowania można powstrzymać ten szkodliwy proces przez pasteryzację wina i wyjałowienie zbiorników. Skuteczna jest także sulfitacja w dawkach 5 — 6 g S02/1000 1 wina. Klarowanie i filtracja zwiększają skuteczność zabiegu sulfitacji.
Typową chorobą win mało kwaśnych jest nadmierny rozwój bakterii powodujących zamianę kwasu jabłkowego na kwas mlekowy, octowy i dwutlenek węgla. W przypadku win kwaśnych niewielkie odkwaszenie może poprawić ich cechy smakowe. Przy nadmiernym rozwoju bakterii Lactobacil-lus i Leuconostoc następują niekorzystne zmiany aromatu, ujawnia się zapach kwaśnego mleka, sera lub kwaśnej kapusty. Czynnikiem hamującym jest sulfitacja, klarowanie i filtracja.
Bardzo nieprzyjemny i trudy do usunięcia jestfp osmak mysi, wywołany przez rozwój bakterii mlekowych, zamieniających fruktozę w mannit. Choroba występuje zwykle wtedy, gdy wino zawiera dużo cukru, przy niskiej kwasowości^ Chorobie można zapobiegać, stosując optymalne warunki dla rozwoju drożdży przy fermentacji nastawów.
iśluzowacenie wina jest spowodowane rozwojem drożdży Torula, a także bakterii fermentacji mannitowo-mlekowej, nadających winu konsystencję oleju, co jest spowodowane wytworzeniem włókienek oraz skrzepu dekstranu. Choroba nie powoduje zmian smaku i zapachu, ale w sposób nieprzyjemny zmienia wygląd winąJlWino chore pozbawia się śluzu przez dodatek dużej dawki bentonitu (kilka gramów na litr), który mechanicznie oblepia i strąca substancje śluzowe. Wino następnie poddaje się filtracji. Stosuje się również
dodatek taniny w połączeniu z sulfitacją.
PROCES TECHNOLOGICZNY W warunkach krajowych, z powodu braku
PRODUKCJI WIN
surowca, tj. odpowiednich odmian winogron, nie produkuje się win gronowych. Produkowane są natomiast wina z zagęszczonego soku winogronowego (koncentratu gronowego), po jego rozcieńczeniu i wykorzys-
WINA GRONOWE
taniu nastawu. Według projektu ustawy winiarskiej, wina uzyskane w kraju z importowanego koncentratu gronowego lub krajowych odmian winogron, będą traktowane jako wina owocowe. Stosowany jest jednak import młodych win gronowych (w dużych pojemnikach, np. w cysternach samochodowych), które następnie są poddawane procesowi leżakowania, zabiegom pielęgnacyjnym, ewentualnemu kupażowaniu i rozlewowi. Czynności te można jednak traktować tylko jako elementy końcowe właściwego procesu technologicznego, którym jest fermentacja.
WINA OWOCOWE Do produkcji win owocowych wykorzystuje
się prawie wszystkie gatunki owoców' rosnących w kraju, pod warunkiem, że są one świeże, zdrowe i nieuszkodzone.
Podstawowy proces technologiczny win owocowych obejmuje omówione wcześniej etapy i składa się z następujących czynności:
- wstępna obróbka surowca,
- otrzymywanie moszczu,
- przygotowanie matki drożdżow'ej,
- przygotowanie nastawu,
- fermentacja moszczu i ściągnięcie młodego wina znad osadu,
- leżakowanie z zabiegami pielęgnacyjnymi (klarowanie, filtracja, kupażowanie itp.),
- utrwalanie,
- rozlew.
Schemat czynnościowy produkcji win owocowych przedstawiono na rysunku 5.9. W wymienionych etapach i w schemacie produkcji win pominięto możliwość sporządzania nastawów z zagęszczonych soków owocowych.
WINA MUSUJĄCE Są to wina uzyskane przez wysycenie dwu
tlenkiem węgla win owocowych lub gronowych (winomateriałów) w wyniku wtórnej fermentacji alkoholowej. Wytworzone ciśnienie C02 w gotowym winie wynosi ok. 0,5 MPa.
Wysycanie dwutlenkiem węgla metodą tradycyjną odbywa się w butelkach wytrzymujących wytworzone ciśnienie gazu. Obecnie coraz częściej przeprowadza się wtórną fermentację (wysycanie C02) w dużych, ciśnieniowych zbiornikach metalowych.
Wina musujące gronowe, wytwarzane w butelkach, nazywane są popularnie szampanami. Nazwa ta jednak jest zastrzeżona przepisami międzynarodowymi tylko dla win z rejonu Szampanii. Wszystkie pozostałe wina, wytwarzane w ten sposób mają nazwę wina musujące.
W produkcji wina musującego w butelkach (metoda butelkowa lub szampańska) wyróżnia się następujące etapy:
- wyrób winomateriału (wino wyjściowe),
- dodatek do wina cukru, w odpowiedniej ilości,
- fermentacja w butelkach zamkniętych korkami,
- usuwanie osadu drożdży,
- ewentualni dosłodzenie,
- zamknięcie, z wymianą korka.