n4 (5)

160

Myślenie systemowe

Schemat „granic wzrostu"

Cel pętli równoważącej: ograniczenia

(w rodzaju wydajności albo dostępności zasobów)

Działanie

PROCES

vv/:r osiowe /	WZROSTU			\ *
	. %
			PROCES

Działanie naprawcze

(zwykle wpływające ograniczająco ra faktyczne lyynKJ

OGRANICZAJĄCĄ

'Faktyczne wyniki

(które możemy mierzyć lub obserwować i których wzrost dostrzegamy!

Archetyp granic wzrostu pomaga nam dostrzec, w jaki sposób równowaga pomiędzy ujętymi w nim elementami zmienia się z upływem czasu, w szczególności zaś pogodzić się z faktem, iż nasze usilne starania zmierzające do pokonania życiowych ograniczeń mogą niekiedy sprawiać, że efekty tych ograniczeń dają się odczuć jeszcze silniej.

Jeśli mamy poczucie, że nagle wpadliśmy na ścianę albo że uderzyliśmy głową w sufit, mamy do czynienia z sytuacją „granic wzrostu”. Przedstawia się ona z reguły tak, że najpierw przeżywamy — zwykle w wyniku wytężonej pracy -okres rozkwitu: przyśpieszenia rozwoju i gwałtownej poprawy wyników. Potem jednak tempo wzrostu w tajemniczy sposób słabnie. Naszą naturalną reakcją jest zwiększenie wysiłków, które wcześniej okazywały się tak skuteczne. Teraz jednak okazuje się, że im bardziej się staramy, tym większy opór stawia nam system. Dotarł do czegoś, co uniemożliwia dalszą poprawę. Wszyscy starają się coraz bardziej, lecz dawny okres rozkwitu nie chce się powtórzyć.

Zamiast oczekiwanego wzrostu zauważamy teraz jeden z dwóch schematów zachowania się systemu:

CZAS