Obraz8

Planowanie zabudowy zagrody powinno uwzględniać następujące elementy:

-    obszar i ukształtowanie terenu (najczęściej płaski),

-    zabudowę, tj. lokalizację domu mieszkalnego i obiektów gospodarskich (stodoła, obora, chlewnia, silosy, gnojownik, miejsce na sprzęt do uprawy pól),

-    układ komunikacyjny, wejście, wjazd (brama wjazdowa), wyjazd w stronę pól, wybieg dla bydła,

-    infrastrukturę wewnętrzną (wodociąg i kanalizację, transformator, rozprowadzenie elektryczności),

-    obszar nawierzchni utwardzonych i system odwadniający zagrodę,

-    zieleń ochronną, izolacyjną, ogród ozdobny (przedogródek) i użytkowy (warzywnik).

Pasy wiatrochronne i zadrzewienia śródpolne

jako elementy zapobiegające stepowieniu krajobrazu wsi

W obecnych czasach wiadomo, że zadrzewienia w krajobrazie otwartym, szczególnie lasy, zapobiegają erozji gleb, zwiększają ilość opadów, poprawiają powierzchniową zasobność gleb, zwiększają retencję i przyczyniają się do poprawy mikroklimatu.

Stepowienie jest to długotrwały proces glebowo-klimatyczny powodujący pogarszanie stanu gleb i warunków upraw rolniczych. Na bezleśnych przestrzeniach intensywne wiatry osuszają gleby, powodując wywiewanie frakcji koloidalnych, mineralnych i organicznych. Lasy i zadrzewienia śródpolne zwiększają ilości opadów i osłabiają siłę wiatrów 4-8-krotnie. Zadrzewienia śródpolne zajmują 2-8% powierzchni pól. W XIX wieku stosowano pasy o szerokości 100 m, obecnie zakłada się pasy o szerokości 8-30 m, a wystarcza szerokość do 20 m. Odległość pasów od siebie powinna być 25-krotną wysokością drzew. Pod względem gęstości rozróżniamy trzy typy pasów:

-    zwarte (pełne zwarcie koron i podszycia z krzewów),

-    ażurowe (luźna rozstawa nasadzeń z prześwitami),

-    przewiewne (zwarte korony, bez podszycia z krzewów).

Zadrzewienia w krajobrazie należy lokalizować na obszarach szczególnie

narażonych na wiatr oraz na glebach lekkich, piaszczystych, podlegających erozji wietrznej. Na miejsca zadrzewień przeznacza się zwykle nieużytki, lotne piaski, skarpy i wzniesienia. Wykorzystuje się gatunki liściaste wykazujące szybki wzrost, odporność na suszę i mrozy, łatwo się odnawiające. Poniżej przedstawiono listę drzew i krzewów stosowanych najczęściej do zakładania pasów wiatrochronnych.

72