Obraz06 (7)

niektórych przypadkach odwodnieni* doprowadza do cyklŁzacjl związku or-finicintgo. np.ł

fH,-CH_t-CH,-CH, -» CH,-CH_a •    H,0

OH    OH    CH₃ .CM,    V '' * -    _f

butandlol-1,4    o    tetrahydrofuran    ¹••

Tabela 114

Przykłady związków organicznych otrzymywanych w procesie odwodnienia

Substrat	Warunki prowadzania procesu	Produkt
Etanol Izopropanol tert-Butanol	Odwodnienie wewnątrzcząsteczh temp. 300-400°C, katalizator: Al303	owe etylen propylen izobuten
Kwas octowy	temp. 700°C, katalizator (c3Hso)3PO	katan
Etylsnocyjano- hydryna	temp. 250-300°C, katalizator: Al303	akrylonitryl
Formamid	temp. 380-430°C katalizator: fosforan glinu lub żelaza	cyjanowodór
Matylofenyio- karbinol	temp. 180-280°C, katalizator: Ti03/Al303	styren
Adypiniaa diamonowy	temp. 300-3S0°C, katalizator: fosforan baru	dinitryl kwasu adypinowego
Acataldol	tamp. 90-110°C, ogrzewanie z małą ilością kwasu, np. octowego	aldehyd krotonowy
Alkohol diacetonowy	tamp. 100-120°C, ogrzewanie po zakwaszeniu środowiska H3S0«, lub H3P0k	tlenek mezytylu
Butandiol-1,4	tamp. 110-125°C, ogrzewania w obecności H3S0k/ H3P0« lub kationitów sulfonowych	tetrahydro furan
Dietanoloamina	ogrzewania z 70% h3S0„	morfolina
Od Glikol etylenowy	wodnlenie międzycząsteczkowe ogrzewanie z dodatkiem 51 MjSO*	dioksan-1,4
Metanol	temp. 330-420°C, katalizator: zeolit ZSM-S (procce Mobil) •	eter dimstylo-wy, a następnie węglowodory (benzyny silnikowe)
Etanol	temp. 130°C, ogrzewanie ze stężonym h3sow lub tamp. 230°C, odwodniania . wobec ałunu glinowego	eter dietylowy

kwas o-benzollo-    antrachlnon

benzoesowy

Przedstawione dotąd przykłady reakcji odwodnienia maj* charakter odwodnienia wewnątrzcząsteczkoweęo - poszczególne cząsteczki zwlgzku organicznego ulegają odwodnieniu nic reagując między sobą.

Procesem mającym charakter zarówno odwodnienia, jak i kondensacji, jest odwodnienie międzycząsteczkowe polegające na odszczepieniu cząsteczki wody przy łączeniu się dwóch cząsteczek tego samego związku organicznego, np.i

Z CMjOH —-* CHj-O-CH, • M,O_t*

W przemyśle organicznym metodą odwodnienia uzyskuje się związki chemiczne przedstawione w tab. 114. Reakcje odwodnienia mają charakter en-dotermiczny. Związki trwale w wysokich temperaturach otrzymuje się przez termiczne odwodnienie w obecności katalizatorów. Niektóre procesy odwodnienia przeprowadza się w obecności chemicznych środków odwodniających, np. oleum, stęZ. H₃S0_u, H₃PÓ*•

5.11.2. Przykłady procesów przemysłowych

Otrzymywonio ketenu przez odwodnienie kwasu octowego opisano w p.

4.17.

Otrzymywanie etylenu przez odwodnienie alkoholu etylowego

W przemyćlo na wielką skalę prowadzi się proces odwrotny, a mianowicie produkuje się alkohol etylowy przez uwodnioni* etylenu pochodzenia petrochemicznego. W krajach, które nie dysponują surowcami petrochemicznymi, a gdzie dostępny jest tani alkohol etylowy otrzymywany z surowców roślinnych przez formentację (Brazylia, USA, Indie, Peru, Indonezja, Filipiny, Kenia czy Pakistan), uzyekujo się otyion przez odwodnienie tego alkoholu. Metodą tą produkuje się również otyion w tych zakładach, które wykorzystują jego stosunkowo niewielkie iiości. Omawiana metoda Jest prosta pod względem technologicznym, a uzyskany produkt charakteryzuje się bardzo dobrą jakością - moto być bezpośrednio wykorzyetywany jako surowiec do syntez.

Odwodnienie alkoholu etylowego do otylonu przobiega w temp. ok. 350°C, pod ciśnieniem atmosferycznym lub nieznacznie zwiększonym, w obecności ai₃0₃ jako katalizatora:

•U