B sto rowoiu ogólnych zdoluoici poznawczych i tęgic/ncgę myślenia dzieci upośledzonych umjjowo
Rezultatem natomiast realizacji programu nauczania winno być nabycie wiedzy na!-życie utrwalonej. Pod pojęciem lym rozumie uf materiał zrozumiany, aktywnie opanowany, przemyślany i usystematyzowany.
Program ^ upośledzonych umysłowo w stopniu
lekkim, obecnie obowiązujący (z 1985 r.). na stronie 41 tak oto formułuję cele nauczania i wychowania matematyki:
— J) opanowanie umiejętności wyodrębniania zbiorów,
2) przyswojenie pojęcia liczby naturalnej.
— J) wykonywanie i praktyczne stosowanie czterech działań arytmetycznych na liczbach naturalnych,
- jjj) opanowanie umiejętności stosowania jednostek miar i prostych przyrządów pomiarowych,
- :5) rozbudzenie zainteresowania matematyką i jej praktycznym zastosowaniem.
' Elementy matematyki w klasach I-III zawarte są w następujących działach:
i A. Orientacja w stosunkach przestrzennych i czasowych: nad - pod; tu - tunt; wyżej - niżej; w górę - w dól; blisko - daleko; za - przed; na prawo - na lewo; obok, przy, między, poza; teraz - potem; w dzień, rano, w południe, wieczorem, wczoraj, dziś, jutro, w nocy itp.
—: B. Wyodrębnienie cech wielkościowych i ich porównywanie: duży - mały; większy - mniejszy; wysoki - niski, tej samej wysokości; długi - krótki; szeroki
- wąski; gruby - cienki itp.
" C. Zbiory. Klasyfikacja przedmiotów według cech jakościowych: koloru, widkosci. kształtu geometrycznego. Wyodrębnianie konkretuzbiorów, których elementy spełniają dany warunek- Iloczyn i suma zbiorów.
Zagadnienia te realizowane są w klasie I. Ponadto, w tej samej klasie I wprowadzane są liczby naturalne pierwszej oraz drugiej dziesiątki i jest to kolejny dział.
- /D. Poznanie liczb naturalnych; działania w tym zakresie. Liczba naturalna jako wspólna oecha zbiorów równolicznych. Liczenie przedmiotów. Liczenie rytmiczne, dowolnymi kompleksami, doliczanie, odliczanie, liczenie wstecz. Liczenie przedmiotów od I do 10. Monograficzne opracowanie liczb w zakresie pierwszej dziesiątki. Dodawanie i odejmowanie liczb ze szczególnym uwzględnieniem dopełnienia do 10 i odejmowania od 10. Zero jako liczba elementów zbioru pustego. Związki dodawania i odejmowania. Zapisywanie liczb do 10. Rozwiązywanie prostych zadań tekstowych.
W dalucj kolejności w klasie I odbywa się liczenie przedmiotów w zakresie 20. Następuje naturalne uporządkowanie poznanych liczb, wyodrębniona jest dziesiątka i dokonywany jest zapis liczb do 20.
Te same treści realizowane są również w klasie II. z tym jednak, iż w coraz szerszym i pogłębionym zakresie, z uwzględnieniem wzrastających możliwości poznawczych uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. W klasie II zatem w ramach drugiej dziesiątki realizowane jest dodawanie i odejmowanie liczb bez przekroczenia i z przekroczeniem progu dziesiątkowego. Stosowane jest prawo przcmienności i łączności dodawania. Wprowadza się mnożenie jako dodawanie równych składników w zakresie 20. Dokonywana jest próba wprowadzania cyfr rzymskich do XII.
W klasie II zakres liczbowy rozszerzony jest do 100. w szczególności odbywa się liczenie dziesiątkami oraz kolejno przez dodawanie liczby I. np. liczenie od 48 do 59. Dokonywany jest zapis liczby dwucyfrowej, porównywanie liczb dwucyfrowych, np. 36, 32, 24, 21. Dodawane i odejmowane są pełne dziesiątki. Wprowadzane jest także rozwiązywanie zadań tekstowych.
Zakres liczbowy do 100 kontynuowany jest i rozszerzany w klasie III. w której realizowane jest dodawanie i odejmowanie liczb w tym zakresie.
Uczniowie tej klasy w szczególności powinni opanować zasady dziesiątkowego. układu pozycyjnego, umieć dodawać i odejmować pełne dziesiątki w zakresie 100. Dział ten obejmuje ponadto: uzupełnianie liczb dwucyfrowych do pcłnych dziesiątek; dodawanie typu: 35+5, 5+35 itp.; odejmowanie typu: 35 — 5 itp.; dodawanie typu: 18+ 3,4+ 17,24+ 3.5 + 32 itp.; odejmowanie typu: 26 — 3. 30— 5 itp.; próby pisania liczb słowami w zaktttic do 20 .oraz rozwiązywania .prostych zadań, tekstowych z uwzględnieniem liczenia pieniędzy i zastosowaniem poznanych jednostek długości i czasu.
Podsumowując treści zawarte w tym dziale, należałoby podkreślić, iż. liczby naturalne wprowadzane są w poszczególnych klasach w coraz szerszym zakresie. Odbywa się to na zasadzie schematów włączających. Mr*;* fragment wiedzy włączany jest do coraz szerszego działu, ten z kolei do coraz bardziej pojemnego, co w rezultacie daje wrażenie nieskończoności.
,F Wiariomniri Tynmpfrii ~K'a początku wprowadzane są prn<|f Ggury geometryczne: prostokąt, trójkąt koło. Figury te układane są z patyczków, rysowane odręcznie i według szablonów. Już w klasie II uczniowie winni konstruować, :i ściślej kreślić poznane figury geometryczne odręcznie i za pomocą szablonów; budować ornamenty z prostych figur geometrycznych: prostokątów, trójkątów, kół. Po raz pierwszy w klasie II wprowadzane jest pojęcie „odcinek** oraz umiejętność kreślenia odcinków za pomocą linijki. Ponadto po raz pierwszy zastosowane jest mierzenie w centymetrach i metrach przy jednoczesnym uwzględnianiu skrótów m i cm.
Umiejętności konstrukcyjne rozszerzane są i szczególnie mocno akcentowane w klasie III. Zwraca się uwagę na kreślenie i odmierzanie odcinków; kreślenie