wchodzą nie strawione resztki pokarmowe oraz nie wchłonięte produkty trawienia, drobnoustroje, złuszczone nabłonki, enzymy trawienne, składniki mineralne i H20.
Ogólne zasady przebiegu trawienia i regulacji tego procesu w przewodzie pokarmowym ptaków i ssaków są podobne. Występujące różnice związane są z przystosowaniem ptaków do lotu i rodzaju pobieranego pokarmu. Przewód pokarmowy ptaków jest krótki, procesy trawienia są w nim bardzo intensywne, a nie strawione części pokarmu szybko usuwane. Mechaniczne rozdrabnianie paszy odbywa się głównie w żołądku mięśniowym, a nie jak u ssaków, w jamie ustnej.
Przewód pokarmowy ptaka składa się z następujących odcinków: jama ustna, przełyk, wole, żołądek gruczołowy, żołądek mięśniowy (mielec), jelito cienkie, jelito grube i stek (kloaka), (rys. 6.17).
Jama ustna ptaków ma postać rogowego dzioba. Jego koniec zaopatrzony jest w receptory dotykowe, które są pomocne przy selekcji cząstek pokarmu. Pobierana pasza jest naśliniona i połykana. Ślina ma pH 6,8. Ruchy perystal-tyczne górnego odcinka przełyku przesuwają połkniętą paszę do wola — worecz-kowatego rozszerzenia przełyku o dużej rozciągliwości. W wolu karma pęcznieje, jest zmiękczana oraz mieszana ze śluzem śliny i wydzieliną wola. Odbywa się tu również wstępne trawienie, głównie węglowodanów, dzięki enzymom zawartym w paszach oraz enzymom bakteryjnym. Treść wola ma pH 4,5.
Żołądek drobiu- składa się z dwóch części: przedniej gruczołowej i tylnej mięśniowej. Pokarm w żołądku gruczołowym jest mieszany z sokiem żołądkowym o pH od 0,2 do 0,5. W skład wydzieliny wchodzi pepsyna, HC1 i śluz. Ze względu na krótki okres przebywania karmy oraz małą pojemność, trawienie w tej części żołądka jest ograniczone. Treść pokarmowa, wymieszana z sokiem żołądkowym, przechodzi do żołądka mięśniowego. Silnie umięśnione ściany mielca zbudowane są z mięśniówki gadki ej, a ich grubość u kury wynosi 2,5 cm. Wewnętrzne ściany żołądka pokrywa rogowa warstwa odporna na ścieranie. Główną funkcją mielca jest mechaniczne rozdrabnianie i mieszanie pokarmu. Oprócz mięśni i warstwy rogowej uczestniczą w tej czynności składniki żwirku pobierane przez ptaki. Na rozdrobniony pokarm działa pepsyna, dostająca się tutaj z żołądka gruczołowego, która rozpoczyna trawienie białek. Kwasowość mielca waha się od 2,5 do 4,0.
W jelicie cienkim drobiu wyróżnia się dwunastnicę, jelito czcze i jelito biodrowe. Ściana jelita cienkiego zbudowana jest z takich samych warstw jak u ssaków. Kosmki jelitowe osiągają wysokość 1,5 mm, brak