Photo0094

Celownik pełni funkcję dopełnienia dalszego:

dśvśm to Karłovi daię to Karolowi

Biernik pełni funkcję dopełnienia bliższego: vidlm Karla widzę Karola

W wolaczu zwracamy się do kogoś:

Karle! Jano! Karolu! Joanno!

Miejscownik wskazuje na miejsce, w którym ktoś lub coś się znajduje. Występuje zawsze tylko z przyimkiem:

jsem na zahradó jestem w ogrodzie

Narzędnik wyraża sposób:

jedu tam autem jadę tam samochodem

Dopełniacz, celownik, biernik, miejscownik i narzędnik używane są również po niektórych przyimkach, np.:

GRAMATYKA

do + D. -* jedu do Prahy jadę do Pragi

Niektóre przyimki łączą się z różnymi przypadkami, co pozwala odróżnić ruch od jego braku, np. na + B., na + Ms.; odpowiednio: jdu na zahradu idę do ogrodu jsem na zahradó jestem w ogrodzie

Przyimki do (+ D.) i v(e) (+ Ms.) sytuują daną czynność w przestrzeni lub czasie:

jdu do śkoly idę do szkoły jsem ve śkole jestem w szkole

Odmiana rzeczowników

• Rzeczowniki męskie żywotne (pśn pan. muż mężczyzna) i nieżywotne (hrad zamek, strój maszyna)

	I.po).	l.mn.	l.poj.	l.mn.
M.	pan	pani/-ovó	muż	mużi/-ovś
D.	pana	panu	muźe	mużu
C.	panu/-ovi	panOm	muźi/-ovi	muźum
6.	pana	pńny	muże	muże
W	pana	pani/-ov6	mużi	mużi/-ovó
Ms.	panu/-ovi	pśnech	muźi/-ovi	muźlch
N.	panem	pśny	muźem	mużi
	l.poj.	l.mn.	l.poj.	l.mn.
M.	hrad	hrady	strój	stroje
D.	hradu	hradći	stroje	strojO
C.	hradu	hradum	stroji	strojćim
6.	hrad	hrady	strój	stroje
W.	hrade	hrady	stroji	stroje
Ms.	hradó	hradech	stroji	strój Ich
N.	hradem	hrady	strojem	stroji

Rzeczowniki męskie nieżywotne mają tę samą formę w mianowniku i bierniku.

GRAMATYKA

• Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -a (że na kobieta), -a (ruźe róża) lub na spółgłoskę (plseń piosenka, kost koić)

	l.poj.	l.mn.	l.poj.	l.mn.
M.	źena	żeny	ruźe	ruże
D.	żeny	źen	ruże	ruźi
C.	żenS	żenśm	ruźi	rużlm
8.	źenu	żeny	rużl	ruże
W.	żeno	żeny	ruże	ruże
Ms.	żenS	żenśch	ruźi	rużich
N.	żenou	żenami	ruźi	rużemi

187