Podręcznik Zaręby4

Słowo wstępne

Potrzeba nam wmieszać działanie klimatu i krajobrazu do naszego życia; aby stać się sobą, należy jednoczyć się z przyrodą. Dobrze robi stać samemu pod wolnem niebem, obok rdzawych skał czy• białych wodospadów. Wymowne i nadziejne stać się nam mogą milczące szczyty, barwne kwiaty, piosnki dzikiego ptactwa, niewzruszona postawa i cień drzew-olbrzymów.

Władysław Szafer [203]

Moja przygoda z ekoturystyką zaczęła się w Ameryce Środkowej. Ziemia Majów zafascynowała mnie różnorodnością zachowanej w stanie naturalnym przyrody i kolorytem dziedzictwa kulturowego, a także bogactwem pomysłów na podróżowanie przyjazne dla środowiska. Poznałam tam ekoturystyczną trasę, zwaną La Ruta Maya, łączącą najcenniejsze elementy środowiska przyrodniczego i kulturowego. Kolejne inspiracje rodziły się podczas następnych dalszych lub bliższych podróży i w czasie spotkań z ludźmi wdrażającymi w życie koncepcję ekoturystyki. Wszystkie wędrówki, i te przez karpackie ostępy Rumunii albo Ukrainy, i te przez stepy i pustynie Azji Środkowej lub malownicze wsie i pojezierza na Białorusi, posłużyły do poszukiwań praktycznych pomysłów rozwiązań przyjaznych dla przyrody i kultury oraz skłaniały do przemyśleń na temat ekoturystyki. Większość przykładów przytaczanych na kartach tej książki jest rezultatem osobistych obserwacji i badań.

W pracy, która doczekała się drugiego zaktualizowanego wydania, próbuję znaleźć odpowiedzi na zasadnicze pytania dotyczące relacji między turystyką a środowiskiem oraz rozwoju ekoturystyki na świecie. Co przyczyniło się do ogólnoświatowego zainteresowania problematyką turystyki i ekologii? Jakie jest miejsce ekoturystyki w dyskusji nad potrzebą ochrony środowiska przyrodniczego? Czym jest ona w praktyce i teorii? Czy może być sposobem na uratowanie ostatnich na świecie ostoi pierwotnej przyrody i rdzennej kultury? Jakie korzyści niesie społecznościom lokalnym i jaką rolę w jej rozwoju odgrywa polityka państwa i samorządów, działalność organizacji społecznych i przedstawicieli biznesu turystycznego, w tym szczególnie działalność marketingowa?

Ekoturystyką jest zjawiskiem interdyscyplinarnym, dlatego publikacja, którą szanowni Czytelnicy trzymają w swoich rękach, jest pozycją korzystającą z dorobku różnych dziedzin nauki. Do prawidłowego rozwoju ekoturystyki są potrzebne wiedza i praktyka z wielu, czasem, wydawałoby się, skrajnych gałęzi nauki, takich jak: zarządzanie i marketing, ekologia, biologia, geografia, socjologia, etnologia. Nie sposób wyjaśnić całościowej koncepcji ekoturystyki bez próby spojrzenia na nią

9