Podręcznik Zaręby3

Jeszcze innym oryginalnym przykładem turystycznego zakątka proekologicznego w Polsce jest przysiółek Przysłop w regionie babiogórskim (np. małopolskie) położony na granicy trzech gmin - Zawoi, Stryszowa i Makowa Podhalańskiego, który rozwija się dzięki turystyce przyrodniczej, kulturowej i edukacyjnej (zielone szkoły). Proekologiczne inicjatywy są tutaj realizowane wspólnym wysiłkiem społeczności lokalnej i liderów ze szkoły podstawowej. Stowarzyszenia na rzecz Zrównoważonego Rozwoju „Przysłop”, klasztoru oo. karmelitów bosych, a także przy wsparciu urzędów gmin i starostwa powiatowego. Przysłop jest jednym z pierwszych miejsc w Polsce, gdzie udało się uratować małą wiejską szkołę. Powstała tu Szkoła Edukacji Środowiskowej na Bursztynowym Szlaku z zapleczem noclegowo-gastronomicznym, pełniąca funkcje edukacyjne, kulturotwórcze, turystyczne i informacyjne. Symbolem przysiółka jest wiatrak, duża atrakcja ekoturystyczna powstała z inicjatywy oo. karmelitów bosych. Ekologiczny klasztor korzysta nie tylko z energii wiatrowej, ale także słonecznej (korektory słoneczne) oraz pobiera ciepło z wnętrza ziemi (pompy ciepła).

Przytoczone tu przykłady inicjatyw stanowią jedynie fragment niezliczonego zbioru działań, jakie można przedsięwziąć w kierunku rozwoju turystycznego licznych regionów Polski, zgodnie z najnowszymi wymogami turystyki zrównoważonej. Trzeba zaznaczyć, że wymienione tutaj gminy to tylko przypadkowo wybrane przykłady, które pomogły w odzwierciedleniu pewnych trendów notowanych ostatnio w Polsce. Obserwuje się coraz liczniejszą grupę takich „małych ojczyzn”, w których dobre chęci, wyobraźnia i inwencja twórcza miejscowych władz, organizacji pozarządowych oraz lokalnych mieszkańców przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju turystyki, a tym samym do sukcesywnego wzrostu społeczno-ekonomicznego całych regionów.

2.3. Pojęcie i zasady ekoturystyki

2.3.1. Istota ekoturystyki

Ekoturystyka stanowi rdzeń koncepcji turystyki zrównoważonej. Jest „najczystszą” formą podróżowania przyjaznego środowisku, ponieważ odbywa się zwykle na obszarach o najwyższych walorach przyrodniczych i krajobrazowych, bezpośrednio przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego i kulturowego tych regionów, a jej uczestnikami są ludzie o dużej świadomości ekologicznej i wrażliwości przyrodniczej. Istnieje wiele definicji ekoturystyki, nazywanej także w literaturze: zieloną (green tourism), turystykę przyrodniczą (naturę tourism albo nature-based tourism) lub ekoetnoturystyką (ecoethnotourism). Według jednej z pierwszych definicji, sformułowanej w 1991 r. przez Międzynarodowe Towarzystwo Ekoturystyczne T1ES, ekoturystyka to „świadoma podróż do naturalnych miejsc przyrodniczych, która z jednej strony pomaga chronić środowisko naturalne, a z drugiej, podtrzymuje dobrobyt lokalnych mieszkańców” [71]. Jolanta Kamieniecka w opracowaniach dla Instytutu na rzecz Ekorozwoju przyjmuje definicję Richarda Denmana: „ekoturystyka

48