Pok tafil1524

950 wybranych układów

(cm H₂0) (kPa)

RYCINA 11.7.5. Zmiany ciśnień zachodzące przy przechodzeniu fali perystaltycznej podczas połykania.

dzięki fali perystaltycznej. W przełyku wyróżniamy dwa rodzaje perystaltyki pierwotną i wtórną Perystaltyka pierwotna jest kontynuacją fali perystaltycznej gardła i rozpoczyna się poniżej górnego zwieracza przełyku w momencie przejścia przez mego kęsa pokarmowego. Fala perystaltyczna pierwotna przechodzi przez przełyk w ciągu 8-10 s, powodując przesunięcie treści pokarmowej do żołądka. Fala perystaltyczna wtórna pojawia się w przypadku utknięcia treści pokarmowej w przełyku. Jest ona wywołana rozciągnięciem ścian przełyku, rozpoczyna się od miejsca utknię-c a treści pokarmowej i trwa aż do całkowitego przesunięcia pokarmu do żołądka

Przemieszczające się przez przełyk fale perystaltyczne wywołują fale ciśnieniowe. Ciśnienie generowane w górnej części przełyku jest sto-

sunkowo niewielkie; podwyższa się ono w miarę przesuwania się lali pery-staltycznej w kierunku żołądka. Wielkość fali ciśnieniowej zależy od rodzaju połykanego pokarmu, osiągając maksymalnie wartość 12 kPa (120 cm H,0) w przypadku pokarmów stałych i 5 kPa (50 cm H₂0) w przypadku pokarmów

płynnych.

Błona mięśniowa przełyku składa się z dwóch warstw mięśni: zewnętrznej podłużnej i wewnętrznej okrężnej. Mięśnie w '/, górnej przełyku są mięśniami poprzecznie prążkowanymi, podobnie jak mięśnie gardła. Oochodzą do nich gałęzie somatyczne ruchowe nerwu błędnego, uwalniające w obrębie płytki nerwowo-mięśniowej acetylocholinę, która pobudza skurcz mięśni Błona mięśniowa w ²/₃ dolnych przełyku zbudowana jest z mięśni gładkich Aktywność skurczowa tej części przełyku jest kontrolowana przez neurony splotów śródściennych enterycznego autonomicznego układu nerwowego, włókna przywspółczulne nerwów błędnych oraz włókna współczulne pochodzące ze splotu aortalnego i górnego zwoju szyjnego. Głównymi mediatorami uwalnianymi na zakończeniach tych włókien, wywołującymi skurcz mięśni, są acetylocholina i substancja P, natomiast rozkurcz mięśni gładkich przełyku wywołuje tlenek azotu (NO) i VIP.

Pomiędzy przełykiem i żołądkiem znajduje się dolny zwieracz przełyku, nazywany też zwieraczem wpustu. Jest on w stanie lonicznego napięcia, a ciśnienie w nim w warunkach spoczynkowych wynosi 1-3 kPa (10-30 cm H_aO) powyżej ciśnienia panującego w żołądku, co zapobiega zarzucaniu treści z żołądka do przełyku. W chwili, gdy fala peryslal-tyczna przemieszcza się do dolnej części przełyku, następuje zmniejszenie napięcia w dolnym zwieraczu przełyku, co umożliwia przemieszczenie się pokarmu do żołądka. Obniżenie ciśnienia w dolnym zwieraczu przełyku utrzymuje się przez okres przechodzenia przez niego treści pokarmowe| (5-10 s), po czym przejściowo zwiększa się do wartości 3-4 kPa (30-40 cm HjO), a następnie, po upływie kolejnych 5-10 s, wraca do wartości spoczynkowej.

Podstawy aktywności (notorycznej mięśni gładkich przewodu pokarmowego

Na typowym przekroju ściany jelita wyróżniamy od zewnątrz • otrzewną trzewną,

warstwę podłużną mięśni gładkich,

- warstwę okrężną mięśni gładkich,

-    WMWW—¹W—i