Fizjologia wybranych układów
960
uwalnianiu hormonów przewodu pokarmowego przez konijb rk j,;.sŁmmmA7aP‘ APUD, zlokalizowane w błonie śluzowej dwunastnicy.
nadmiernej aktywacji wspólczulnego układu nerwowego, dużego wysiłku fizycznego, poprzedzonego przyjęciem po-
„ | _______p intensywny ból i niedrożność przewodu pokarmowego mogą
Hamujące odruchy dwunastniczo-źotądkowe (wago-wagalne^[Lkr^|^Sffl^®T9Wadzić do wymiotów, śródścienne) są aktywowane przez chemo- i osmoreceptóry błonyisiuzpvy|j^|| |ii| ‘Bezpośrednio przed wystąpieniem wymiotów dochodzi do głębokiego dwunastnicy, pobudzone składnikami pokarmowymi. Spośród houriono\v,b/,';,’ii|d ’’ wdechu i zatrzymania oddychania, a także odcięcia gardła od układu odde-przewodu pokarmowego największe zahamowanie opróżniania żol^lkg^pf^W^^wego przez uniesienie i przesunięcie do przodu krtani, z jednoczesnym go wywołuje CCK, uwalniana z komórek I pod wpływem produktów tt^wi||}ią^^^fflmj]a|ryciem jej przez nagłośnię.. Następuje też oddzielenie jamy nosowej od tłuszczów i białek. Inne hormony jelitowe (sekretyna, glukagon i GjP) przez uniesienie podniebienia miękkiego, co zapobiega przedostawa-
nieź hamują opróżnianie żołądkowe, lecz dopiero po użyciu dawekfaFmakyMM^ńltŁ-sie usuwanej treści do układu oddechowego i jamy nosowej. Następnie
logicznych.
Na opróżnianie żołądkowe wpływa też unerwienie i współczulne. Zwiększenie aktywności nerwów błędnych przysplesza)f>prb|' nianie żołądkowe, a przecięcie nerwów błędnych (wagotomia) znaczne zwolnienie opróżniania żołądkowego. Zwiększenie aktywnotfci wów współczulnych hamuje opróżnianie żołądkowe. Na opróżnianie>iżoląd-^f^! kowe wpływa również aktywność rozrusznika żołądkowego, generuj|cęggM®i fale wolne. Zmniejszenie jego aktywności (bradygastria) zwalnia opróż.niańielflfS żołądkowe.
tomia) PQWoduiei®i«;
Ktjoehodzi do uruchomienia mięśni tłoczni brzusznej i wystąpienia fali antype-®ys.taltycznej. Powoduje to podwyższenie ciśnienia wewnątrzżołądkowego putnoźllwla - przy rozkurczonym dolnym i górnym zwieraczu przełyku - usu-injępie treści pokarmowej na zewnątrz przez jamę ustną.
^•Wymioty mają charakter odruchu obronnego. Służą usunięciu toksycz-
Wymioty
(ginyeh i szkodliwych pokarmów, a także zalegającej treści pokarmowej z przepędu pokarmowego. Umożliwiają również odciążenie układu krążenia przez &uslinięcie treści pokarmowej z przewodu pokarmowego i zmniejszenie ilości KM przepływającej przez przewód pokarmowy. Ma to znaczenie w stanach Usij&su dużego wysiłku fizycznego i wstrząsu, kiedy niezbędne jest ograni-l przepływu krwi przez przewód pokarmowy.
Nadmierne wymioty mogą być przyczyną poważnych zaburzeń gospo-ymmm w°dno-elektrolitowej (odwodnienie, hipochloremia, hipokaliemia) i kwa-iisawo-zasadowej (alkaloza metaboliczna).
i opróżnianie®®™
8$ 'Ml ■ %
Wymioty polegają na gwałtownym usunięciu treści pokarmowej z (ewentualnie z początkowych odcinków jelita cienkiego) na zewnątrzJSrzezL,,, przełyk, gardło i jamę ustną. Wymioty są reakcją odruchową, kontrolę|/ąQ|Bw».«B przez ośrodek wymiotny znajdujący się w obrębie rdzenia przedłużQ’pegS»P| Wymioty są najczęściej poprzedzone przez nudności, a objawami je pM).rz|-^ffl| dzającymi są: nadmierne wytwarzanie śliny, potliwość, przyspieszenie serca oraz zblednięcie powłok. Zmiany te są wynikiem pobudzenia uitadLif^j^i autonomicznego, przede wszystkim współczulnego.
Wymioty mogą być skutkiem działania licznych bodźców. Do wymi^tQw|fef| prowadzi m.in. pobudzenie mechano- i chemoreceptorów przewodu mowego, zlokalizowanych w obrębie łuków podniebiennych, gardła, pr^feły:^|f| ku, żołądka, dwunastnicy. Wymioty mogą też być wywołane przez pobu^żę-|s||j|| nie receptorów w obrębie opłucnej, serca, dróg moczowych, macićyv£?||j i ośrodkowego układu nerwowego. Innymi czynnikami wywołującymi ty są: pobudzenie błędnika (choroba lokomocyjna), stany zapalne, podv|j|i'ż3$|$ szenie ciśnienia w uchu środkowym, podwyższenie ciśnienia śródczas^Ko;' wego, bodźce działające na strefę chemowrażliwą dna komory czwanej/ zaburzenia metaboliczne i zatrucia egzo- i endogenne. Wymioty występują ;:||§ również w przypadku działania wyjątkowo nieprzyjemnie kojarzonych b'®ż-||Ml ców wzrokowych, słuchowych i węchowych (wymioty psychogenne), provyav;!|fJ
'Aktywność motoryczną jelita cienkiego możemy podzielić na aktywność okresu międzytrawiennego i trawiennego. W okresie międzytrawiennym występuje w jelicie cienkim cykliczna zmienna aktywność elektryczna i moto-•ryczna w postaci opisanego wcześniej miedzytrawiennego wędrującego kompleksu mioelektrycznego (MMC). W okresie trawiennym pojawiają się , skurcze toniczne, warunkujące okresową zmianę napięcia mięśni jelita cienkiego oraz skurcze fazowe, przebiegające w postaci skurczów odcinkowych { merystaltycznych.
I Skurcze odcinkowe, zwane też skurczami segmentowymi lub mieszającymi, polegają na skurczach mięśni okrężnych. Skurcze odcinkowe mają charakter miogenny, a podłożem tych skurczów są fule Wolne, generowane przez komórki rozrusznikowe. Częstość skurczów odcinkowych w dwunastnicy wynosi około 12/min, a w jelicie biodrowym łi/min. Każdy skurcz odcinkowy obejmuje jelito na odcinku około l cm. Skurcze od-
jJpIr. | ||