ScannedImage 76

Przodkowie totemiczni 79

i obdarzony wielką siłą Tcabuinji ściął głowę Yagchadbulla bumerangiem czy też potężnym kamiennym toporem djugalutba, który cisnął z ogromną szybkością (błyskawica!). Toporem tym Tcabuinji zwalał drzewa jednym uderzeniem. Przenosząc się do Snu Bracia Gromu zostawili swoje wizerunki nad Victoria River, a plemiona, które

0    nich usłyszały, przybywały by ich odwiedzić. Potem starsi Wardaman zdecydowali przenieść wizerunki na skały w totemicznym centrum Deszczu, a ich odnawianie zapewnia sprowadzenie opadów. Totemem Braci Gromu jest jaszczurka gekon, która miała powstać w chwili, gdy piorun uderzył w drzewo, rozbijając je⁸⁴. W interpretacji informatorów Arndta bracia pokryci są totemowym wzorem wallaby, zwierzęcia, które zgodnie z mitem wyznacza drzewa, mające zostać uderzone piorunem.

Podobne postacie przodków, twórców gromu odpowiedzialnych za deszcz występują też w innych plemionach: Bumarli, Kobieta Gromu u Tiwi (Wyspa Melvil-le’a), Mamaragan Człowiek Gromu u Kakadu (Gagadju), Wala-undujua u plemion znad Liverpool River, Tjambuwal u Mumgin, Bolngo nad Koolatong River, oraz gekon Ipilja-ipilja u Ingura na Groote Eylandt. Dieri uważają, że mura-mura szczególnie odpowiedzialnymi za deszcz i burze są Dara-ulu „Dwaj Dara”

1    Pampo-ulu „Dwaj Pampo”⁸⁵. Zwykle wiąże się z nimi również motyw Tęczowego Węża. Analiza mitologii i symboliki piorunowej dokonana przez Arndta wskazuje, że wężowe (czy szerzej, gadzie) przedstawienia pioruna są pierwotną warstwą wyobrażeniową, na którą nakłada się krąg przodków Braci Gromu lub Człowieka Gromu, którego broń (topór) jest piorunem, zaś duże uszy wyobrażają głos gromu.

U Djauan (Djawun) w centralnej Ziemi Amhema Człowiekiem Gromu jest Nar-gorkun, stwórca świata, wyobrażany często w pozycji Gromowładcy: z toporem wzniesionym w prawej ręce. Nargorkun miał stworzyć wzystkie elementy krajobrazu oraz ludzi. Wydobył ogień z wybitej w skale dziury, wokół zaś rozrzucił gruz i skały. Jedna ze skalnych kolumn — Kamwurrung, została przez niego wzniesiona do nieba, a potem ciśnięta aż do wnętrza ziemi. Na jej pamiątkę w czasie ceremonii poświęconych Nargorkunowi wznosi się na placu tanecznym wysoki słup. Potem utworzył drzewa, zwierzęta i ludzi. Pomagały mu w tym jego dwie żony — Siostry Choroby Narlinji-linji (czasami całe stworzenie przypisuje się im; jedna przedstawiana jest w ciąży, druga prawdopodobnie w okresie menstruacji, odpowiadają więc siostrom Wawilak!). Jego zwierzętami i posłańcami były nietoperze Wallan w jaskiniach.

Kiedyś użądlił go w kolano szerszeń Palmura, Nargorkun spuchł i urósł do gigantycznych rozmiarów. Zachorował zatruty jadem i czołgał się po kraju zwanym potem Miejscem Choroby⁸⁶. Napił się wody z billaboongu Eagoilmor/Igoilumu —

⁸⁴    A. P. E 1 k i n , The Australian Aborigines..., s. 272; por. też W. A r n d t, The Interpreta-tion of the Dełemere Lightning Painting and Rock Engravings, „Oceania” 1962, vol. 32, nr 3, s. 163-177.

⁸⁵    Ich mit podaje Howitt w apendyksie.

⁸⁶    Wybuch epidemii robaczycy w 1954 roku uznany został przez tubylców za efekt pobierania próbek skalnych przez ekspedycję poszukującą rud uranu w tym obszarze. Por. W. A r n d t, The Nargorkun-Narlinji Cult, „Oceania” 1962, vol. 32, nr 4, s. 298-319.