Skan20110103007

Bezpośrednim efektem skoku pokwitaniowego są: zmiany w proporcjach i budowie ciała; zróżnicowanie sylwetki kobiecej i męskiej; zmiany anatomiczne oraz funkcjonalne wszystkich układów.

10

15

20

190

180

170

160

150

140

130

120

110

100

90

wiek

Rys. 16. Wzrastanie wysokości ciała (A) oraz wielkości przyrostów rocznych (B) (tempo wzrastania) od 2 do 20 roku życia chłopców i dziewcząt (Lubelskie badania długofalowe. Chrząstek-Spruch, Kozłowska 1994)

11.4

wiek w latach

Rys. 17. Skok pokwitaniowy w obrębie różnych wymiarów ciała. Krzywe umieszczono jedną pod drugą bez względu na punkt zerowy skali pionowej. Wartości przeciętne z pomiarów corocznych każdego z trzech jednojajowych trojaczków (Tanner 1963)

SKOK POKWITANIOWY WYMIARÓW CIAŁA

Początek przyspieszonego wzrastania (inaczej start do skoku pokwi-taniowego) może mieć miejsce jeszcze przed pojawieniem się objawów dojrzewania zewnętrznych cech płciowych (o których była mowa wcześniej), ale szczyt skoku polcwitaniowego wysokości ciała zawsze przypada już po osiągnięciu drugiego stadium rozwoju tych cech.

U dziewcząt ma to miejsce mniej więcej na rok przed wystąpieniem pierwszej menstruacji, tj. między 9,5 a 13 rokiem życia, przeciętnie ok. 11 roku życia. W ciągu tego jednego roku wysokość ciała zwiększa się o 8 do 10 cm. U chłopców skok pokwitaniowy jest większy (w granicach

115