RoM+rót lisyeaty
siędu taty. Różnice ta są nieraz bardzo duże. Zmiany w wysokości i ciężarze ciała możemy w Polsce obserwować na przestrzeni 90 lat. gdyż najstarsze nasze badania rozwoju fizycznego dokonane zostały już w 1880 roku. Wysokość dała współczesnych dzieci przedszkolnych powiększyła się w porównaniu do rówieśników z końca XIX wieku średnio o 12 cm. W 7 roku życia obserwujemy na przykład różnicę o 16 cm. Innymi słowy dzisiejszy siedmiolatek mógłby uchodzić w 1880 roku/za dziesięcioma. Zmiany na przestrzeni dziejów dotyczę nie tylko etę wysokości dała. ale i jego budowy. Staliśmy się wiem i wyżsi, i smukłejsi. Tendencje do uzyskiwania wyższych wartości wzrostu obserwujemy i współcześnie. Nawet w ciągu ostatnich 10 lat dzieci warszawskie w wieku 3—7 lat jeszcze trochę „podrosły". Oczywiście proces ten nie będzie trwał ciągle. W rejonach kraju o wysokim standardzie żydówym (np. w Warszawie) dzieci i młodzież osiągnęły Już prawdopodobnie swoje maksimum biologiczne. Tam natomiast, gdzie standard życia jest obniżony — należy się spodziewać, że proces akceleracji będzie ciągle jeszcze trwać. Zjawisko przyspieszania tempa dojrzewania ma wiele przyczyn. Z wielkim uogólnieniem można by je objąć wspólnym mianem podwyższania się standardu życia. Zawiera się w tym określeniu i lepsze przygotowanie dorosłego społeczeństwa w zakresie pielęgnowania dziecka I poprawa opieki lekarskiej, zdobycze techniki, poprawa warunków socjalno-bytowych.
Oczywiście zjawisko akceleracji obserwuje się nie tylko w okresie dzieciństwa, ale również, a może 1 przede wszystkim, w dalszych fazach rozwoju.
Kontro* rotwoju
Rodzice — ciekawi, jak przebiega rozwój fizyczny ich dziecka, ile ono urosło i ile przybyło na wadze, chętnie sami dokonują pomiarów, obliczają rótnice między ko* lejnymi pomiarami, porównują wynikł pomiarów własnych dzieci z wynikami innych dzieci — równolatków.
Jeśli chodzi o wysokość ciała — to najczęściej robi się ten pomiar przy drzwiach lub ścianie, znacząc ołówkiem rzut punktu odpowiadającego wierzchołkowi głowy dziecka. Aby „domowe" metody mogły być poprawne i rzetelne — zamieścimy poniżej parę uwag na ten temat
Jak wiemy już z poprzednich rozdziałów, przyrosty wysokości i ciężaru ciała u dziecka w wieku przedszkolnym nie zmieniają się w tak dużym tempie i tak intensywnie jak u dziecka do 3 roku życia. Dlatego też częste mierzenie dziecka, np. co miesiąc, może na tym etapie rozwoju nie przynieść żadnych zmian, lub są one tak małe. te przy użyciu naszych domowych i niedoskonałych przyrządów nie jesteśmy w stanie ich uchwycić. Z faktu tego płynie praktyczny wniosek, że dziecko powinniśmy mierzyć nie częściej niż raz na kwartał. Celowe również jest obranie sobie jednego dnia na kwartał do wykonywania pomiaru wysokości i ciężaru. Dniem tym niech będzie dzień urodzin dziecka. Trzymając się takiego schematu — otrzymamy przyrosty cechy w określonej jednostce czasu, czyli proponowanym tu kwartale. W ten sposób otrzymamy porównywalne ze sobą różnice oraz informacje o tym, kiedy nasze dziecko rośnie wolniej, a kiedy szybciej.
Sara pomiar również powinien być maksymalnie dokładny. Prostym i w miarę precyzyjnym sposobem mierzenia wysokości ciała w warunkach domowych jest odczytywanie go za pomocą taimy krawieckiej. Dobrze jest umocować ją na cały czas obserwowania dziecka na stałe przy ścianie lub framudze drzwi. Ujednolici to nam m*»