skanowanie0012 (59)

14 I. OD TRANSMISJI DO SPAZMU KOMUNIKACYJNEGO

Kompleks medialny i informacyjno-przemysłowy nabiera coraz większego znaczenia w polityce, ponieważ obejmuje już dzisiaj swoim zakresem również marketing światowego systemu. Vincent Mosco już dawno zauważył, że: „Przedsiębiorstwa komunikacyjne centrum połączyły technologię kablową, satelitarną i komputerową z reklamą uprawianą za pośrednictwem mediów masowych, a także prasą, radiem i telewizją. W efekcie technologie komunikacyjne są czymś więcej niż infrastrukturą, są także instrumentami legitymizacji systemu światowego. [...] Media elektroniczne są głównymi narzędziami stwarzania zależności o charakterze nie tylko gospodarczym, ale też ideologicznym” ^l4. Ta kwestia jest tak ważna, że będzie na dalszych planach powracała w moich refleksjach na temat kontekstów nowych sytuacji komunikacyjnych.

Koncepcję smogu informacyjnego spopularyzował w 1997 roku David Shenk pisząc, że aby wydać swoją książkę na ten temat, musiał kupić 40 książek, zdobyć kopie 575 artykułów prasowych i przeprowadzić ponad 80 godzin wywiadów 11 To był zaledwie wstęp do jego pracy naukowej, ponieważ później musiał dokonać 481 przeglądów literatury za pośrednictwem elektronicznej bazy danych NEXIS (gromadząc 46,2 megabajty informacji, co równa się około 14 000 stronom druku) i odwiedzić blisko 1000 stron internetowych po to, aby przyczynić się do dalszego wzrostu nadprodukcji informacji, wprowadzając na amerykański rynek księgarski jeden z 60 tys. nowych tytułów.

Z podobnego smogu informacyjnego i bogactwa spazmów komunikacyjnych z pewnością nie wyłoni się pełna i konsekwentna koncepcja nowych zachowań komunikacyjnych, ale uznałem, że problem jest tak ważny dla współczesnego człowieka, że warto taką próbę pogłębienia wiedzy o tych zjawiskach podjąć.

¹⁴    Cyt. za K. Jakubowicz, Ład esy nieład M światowym systemie informacyjno-komunikacyjnym?, [w:] Rewolucja informacyjna i społeczeństwo..., s. 257.

¹⁵    D. Shenk, Data Sino#, New York 1997.

ARTYSTYCZNE KONTURY KOMUNIKACJI SPAZMATYCZNEJ

Niebezpieczeństwo estetyzacji, które realnie powstaje, uńdzę. tam, gdzie estetyczność czyni się dziełem samym, gdzie uńęc cala rzeczynnstość zostaje uystylizo-imrią na zbiorcze dzido sztuki. Właściwym pmblemem non •oczesnej estetyzacji jest skłonność do Gesamt-kunstwerku. Nie dlatego, że różne formy sztuki zostają w nim ponńązane, lecz dlatego, że proces ten zmierza do uczynienia siebie samego absolutem, w którym zniesione zostaną granice między szlaką a rzeczywistością. Potem wszystko stanie się zestetyzowane...

Odo Marquard C1987)¹

1

Denken, das tui der Zeit ist, Hg. F. Rotzer, Frankfurt am Main 1987, s. 198. Cyt. za A. Zeidler-Jani-szewska. Między melancholią a żałobą. Estetyka wobec przemian w kulturze współczesnej, Warszawa 1996, s. 42.