Konspekt do ćwiczeń z neurologii dla studentów Fizjoterapii. Opracowała dr Joanna Stożek
Móżdżek
Za pośrednictwem móżdżku powstają czynności automatyczne, które są potrzebne w celu przezwyciężenia siły grawitacji i bezwładności.
Móżdżek składa się z dwóch półkul połączonych częścią środkową którą nazywamy robakiem. Robak reguluje zachowanie równowagi. Półkule móżdżku zarządzają ruchami automatycznymi, potrzebnymi do przezwyciężenia siły bezwładności.
Zaburzenia móżdżkowe występują z powodu uszkodzenia:
I. półkul móżdżku,
II. robaka.
Zaburzenia móżdżkowe określa się ogólnie jako niezborność, bezład lub ataksję.
Obiawy uszkodzenia półkul móżdżku;
1. Dysmetria (brak właściwej miary w ruchach)
2. Asynergia (nieprawidłowe współdziałanie różnych odcinków ciała podczas wykonywania ruchów złożonych)
3. Zaburzenia koordynacji
4. Adiadochokineza
5. Drżenie „zamiarowe” (kinetyczne)
6. Oczopląs
7. Zaburzenia mowy: mowa powolna i niewyraźna lub „skandowana”
8. Obniżenie napięcia mięśni (hipotonia)
9. Odruchy kolanowe „wahadłowe”
10. Objaw „odbicia”
Objawem uszkodzenia robaka są (różnego stopnia) zaburzenia równowagi (próba Romberga, Babińskiego)
Chód móżdżkowy: niepewny, na szerokiej podstawie, chwiejny, kroki są nierównej długości, chód traci prawidłowy rytm. Występuje skłonność do zbaczania i padania. W przypadku uszkodzenia robaka chory przeważnie pada do tyłu. W chodzie uwidacznia się „asynergia tułowia”. Chory podczas chodzenia, na skutek zakłóconej koordynacji tułowia i kończyn dolnych, pozostawia tułów w tyle.
W przypadku uszkodzenia półkul móżdżku obserwuje się tendencję do zataczania i padania w stronę uszkodzonej półkuli móżdżku.
Rehabilitacja chorych z uszkodzeniem móżdżku:
1. Ćwiczenia równoważne (w pozycji leżenia na boku, siedzącej, stojącej)
2. Ćwiczenia chodu
3. Ćwiczenia koordynacyjne
4. Ćwiczenia ruchów celowych
5. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych (np. rozmieszczanie kołków na specjalnie
przygotowanej desce z otworami, ćwiczenia celowania)
6. Ćwiczenia z oporem (terapeuta nadaje kierunek ruchu, ^napięcia mm
^stabilizacja)
7. Ćwiczenia z wyimaginowanym oporem
8. Ćwiczenia Frenkela
9. Ćwiczenia logopedyczne
Rehabilitacja chorych z uszkodzeniem móżdżku według: KoisterB., Ebelt-Paprotny G.: „Poradnik Fizjoterapeuty ”
> Ćwiczenie poprawiające koordynację ruchów:
->PNF: dynamiczna zwrotność z zatrzymaniem w różnych etapach ruchu, rytmiczna stabilizacja, wyraźna kolejność ruchów przy proksymalnej stabilizacji przez przybliżenie, opór terapeuty lub kontakt z podłożem.
powolne ruchy przeciwko oporowi przy kontakcie wzrokowym (nie przy oczopląsie i podwójnym widzeniu) oraz wsparciu werbalnym, powolne i świadome czynno-bieme prowadzenie ruchu przez terapeutę przy kontakcie wzrokowym i wsparciu werbalnym, najpierw jeden staw jednopłaszczyznowo, a potem wiele stawów w kilku płaszczyznach (PNF: wzorzec ruchowy).
„Kontaktowe” poruszanie się: pacjent podtrzymuje kontakt np.: swoją dłonią z ręką terapeuty i towarzyszy mu przy wszystkich ruchach. Terapeuta może przez intensywność kontaktu i kierunek ruchu ustalać stopień trudności. Nie należy mylić tej techniki z ruchami przeciw oporowi.