skanuj0021 (170)

2.3. Antropopresja w XX wieku - początek globalnej katastrofy biosfery?

Pozbawione śródpolnych zadrzewień pola stopniowo tracą warstwy urodzajnej gleby na skutek erozji wietrznej

Jakkolwiek degradacja powierzchni Ziemi spowodowana głównie wylesieniami Erozja gleb oraz wadliwą gospodarką rolną i pastwiskową na jałowych i suchych glebach miała charakter globalny, to straty gleb były różne w różnych rejonach świata (Lal 1996).

Dane z lat 80. wskazują np., że wskutek erozji wietrznej Stany Zjednoczone traciły wówczas 18 t/ha w ciągu roku, Etiopia 42 t/ha, a Kenia 72—138 t/ha. Z kolei w Indiach na ponad połowie obszaru (14 min ha) miały miejsce systematyczne straty gleb z powodu erozji wodnej. Z uprawnych gruntów Półwyspu Indyjskiego woda wymywała 6 mld ton gleby rocznie, a zatem trzykrotnie więcej niż na obszarach byłego Związku Radzieckiego lub Stanów Zjednoczonych. W skali świata w ubiegłym wieku straty gleb spowodowane erozją wynosiły 23 mld ton rocznie, a w ostatnich dekadach przydatność rolniczą corocznie traciło 0,5—0,7% gleb. Duże straty gleb były wreszcie konsekwencją budowy wielkich zapór wodnych, spiętrzających wodę na wysokość co najmniej 15 m; do 1990 roku powstało łącznie 13 tys. takich obiektów. Gigantyczne zbiorniki wodne pochłonęły w sumie ponad 3,5 min ha gruntów rolnych, łąk i pastwisk, spowodowały także trwałe zmiany w środowisku na rozległych obszarach sąsiadujących. Niektóre utworzono wyłącznie w celach rekreacyjnych, jak Lakę Powell National Recreation Area w Stanach Zjednoczonych.

Ogółem wskutek gwałtownej ekspansji demograficznej i gospodarczej człowiek zniszczył lub doprowadził do silnej degradacji ponad połowę istniejących na świe-