skanuj0050

ZDANIA ZŁOŻONE

WSPÓŁRZĘDNE - złożone są minimalnie z dwu zdań głównych

łączne    - e (ed), neanche, ne, neppure, nemmeno

Suonavo il pianoforte e lui leggeva.

Grałem na fortepianie a on czytał.

przeciwstawne - ma, peró, mentre, tuttavia, nondimeno, eppure Vorrei andare al cinema, peró lui non vuole.

Chciałbym pójść do kina, ale on nie chce. rozłączne - o, oppure, owero, ossia

Vieni eon me oppure resti dal tuo amico?

Pójdziesz ze mną czy zostaniesz u swojego przyjaciela. wynikowe - dunque, quindi, ebbene, e, perció, per la qual cosa Si faceva buio quindi tornavamo a casa.

Zmierzchało się, a więc wracaliśmy do domu.

PODRZĘDNE - złożone są min. z 1 zdania głównego i 1 zdania pobocznego podmiotowe - che

Mi dispiace, che hanno disdetto la loro partecipazione. Przykro mi, że odwołał swój udział.

dopełnieniowe - (spójniki) che, se; (przysłówki) che, che cosa, come, dove Ha detto che si sente molto sola.

Powiedziała, że czuje się bardzo samotna.

- pytanie zależne (zdanie dopełnieniowe zawierające pytanie) Non so chi di loro e colpevole.

Nie wiem, kto z nich jest winien.

przydawkowe - zdania rozpoczynają się zaimkiem względnym

4

Non conosco un uomo, che non si sia ąualche volta sbagliato. Nie znam człowieka, który by się nigdy nie pomylił. okołicznikowe - wyrażają okoliczniki, które rozwijają orzeczenie zdania głównego (zob. tab. 62)

-    celu

-    przyzwolenia

-    warunku

Podział:    - miejsca

-    czasu

-    sposobu

-    przyczyny

Wydała6 Agencja INFOA, Nova 141,789 72 Dubicko, CZ

ZDANIA OKOLICZNIKOWE

- miejsca - wyrażają miejsce lub kierunek zdarzenia dove, di (da) dove, donde, per dove

- czasowe

-    Mettilo la, dove c'e ancora posto. Postaw to tam. gdzie jest jeszcze miejsce. - wyrażają relacje czasowe quando, come, allorche, allorquando, prima -    Ogni volta che esci, chiudi tutte le finestre. Zawsze kiedy odchodzisz, zamknij wszystkie okna.

- sposobu - wyrażają sposób, miarę lub jakość zdarzenia w zdaniu głównym

come, come se, quasi (che), secondo come

- Le cose stanno come ci hanno detto. Rzecz ma się tak, jak nam powiedzieli. a)    porównujące: cosi... come (tak... jak), piu (meglio) che (więcej/lepiej niż), b)    skutkowe: che, cosicche (tak... że/a więc)) c)    ograniczające: a meno che, eccetto che, (chyba że, tylko że, jednak, jeżeli by nie)

- przyczyny - wyrażają przyczynę albo powód

atteso che, considerato che, visto che (ze względu na to, że), dacche (dlatego, że; ponieważ) - Abbiamo chiamato il medico, dacche il sou stato e peggiorato.

Wezwaliśmy lekarza, ponieważ jej stan się pogorszył.

-    celu - odpowiadają na pytanie dlaczego?, w jakim celu?

affinche, perche (żeby)

- Oggi resto a casa, perche sono malata. Dzisiaj zostanę w domu, dlatego że jestem chora.

-    przyzwolenia - wyrażają przyzwolenie

anche se (chociaż, mimo że),benche

- warunku

(aczkolwiek), malgrado che mimo że, chociaż),per quanto (jakkolwiek) -    Si e sposata presto, anche se voleva studiare. Wcześnie wyszła za mąż, jakkolwiek chciała studiować. - wyrażają warunek 1. realny - ma na początku spójnik „se” (jeżeli, o ile) -    Se comincia a lavorare non avrś tanto tempo libero, Jeżeli zacznie pracować, nie będzie mieć tyle wolnego czasu. 2. a) nierealny w teraźniejszości ■ Se te l'avrei detto, avrei infratto la promessa. Gdybym ci to powiedziała, złamałabym obietnicę, b) nierealny w przeszłości -    Se avessi studiato eon diligenza, avrei passato 1'esame. Gdybym pilnie studiował, byłbym ten egzamin zaliczył.

lvana Doubravova    ISBN 80-85836-97-1