SNC03581

koro* crsjieneij!i w bateru fotowoluucznej nie jest wysoka; może ona sięgać 15%. Unicko I skineOTiwh elektrowni, pracujących drięki bateriom, więżę się na razie ewys^kmri kosztami. metoda ta uważana jest za najbardziej obiecuje, wśród innych sposobów wykorzystania ncczncj.    ^7    crS& ąj

Pasywne systemy wykorzystania energii słonecznej polegają na stosowaniu rozwiązań kona* cyjnych w- budownictwie. zapewniających „sterowanie" procesami pochłaniania, odbijania i niowania energii Mogą one służyć zarówno ogrzewaniu, jak i zapobieganiu nadmiernego ogrzew się pomieszczeń. Rozmieszczenie okien, ustawienie ścian, ekrany i akumulatory* ciepła pod dachami ^w podłogach są przykładami rozwiązań architektonicznych, służących kształtowaniu mikroklimatu ^ micszczcń (zob. rozdz. 4.6). Do pasywnych systemów należą też suszarnie, baseny i inne instalacje korzystające energię słoneczną do celów gospodarczych, mieszkaniowych czy rekreacyjnych.

3.6. Biologicznie aktywne pasma promieniowania słonecznego

Podstawowe znaczenie dla życia na Ziemi ma promieniowanie fotosyntetycznic aktywne (PAfy należące do pasma 0,38-071 pm. Umożliwia ono fotosyntezę i produkcję pierwotną biomasy - podstąp funkcjonowania ekosystemów. W zakresie PAR najważniejsze są fale o długości 0,673, 0,683,0,69; i 0,700 pm, absorbowane przez chlorofil a, falc o długości 0,653 pm, absorbowane przez chlorofil b, or^ falc 0,4-0,6 pm, wykorzystywane przez karotenoidy - organiczne barwniki, zawarte w chloroplasty tzn. w strukturach wewnątrzkomórkowych, w któiych przebiegają procesy fotosyntezy (Pawlaczyk-Szpj. Iowa, 1997). Specyficzne znaczenie mają fale, należące do ultrafioletowej części widma słonecznego.

UVA - 0,38-0,31 pm wnikają dość głęboko w tkanki organiczne, powodują m.in. osłabienie wzr& stu roślin. niszczą niektóre grzyby i bakterie, wywołują pigmentację skóry człowieka (opaleniznę).

UVB - 0,31-0,29 pm - są zabójcze dla grzybów i bakterii, w skórze człowieka wywołują rumiej (erytemę) i przekształcają substancję tłuszczową (7-dehydrocholesterol) w niezbędną dla organizmui wj. tarninę D . Fala 0*297 pm, odpowiedzialna za powstawanie rumienia, nazywana jest promieniowaniem crytcmalnym. Duże dawki UVB mają szkodliwy wpływ na organizmy żywe, powodują m.in. uszkodzenia wzroku, skóry i układu immunologicznego.

U vc - <0.29 pm mają wybitnie destrukcyjne działanie - niszczą białka i chlorofil. Komórki, do których wnikają promienie UVG obumierają wskutek uszkodzenia i rozpadu białka w protoplazmie ii jądrze Produkty rozpadu szybko utleniają się i przekształcają w substancje toksyczne, mogące zagrażać całemu organizmowi. Dzięki ochronnej warstwie ozonu promienie UVC w zasadzie nie docierają do po-wierzchni ziemi. „Dziury ozonowe*. a także środowisko wysokogórskie umożliwiają jednak dopływ pewnych dawek UVG powodując zagrożenie dla materii żywej.

spodarowaniem terenu, klęskami żywiołowymi (np. pożarami lasów). Średnic dekadowe wartości NDVI dla obszaru środkowej Polski (tab. 3.4) pokazują, jak rozwija się wegetacja w okresie wiosny i tata; widać m.in. także skutki sianokosów i żniw - w połowie czerwca i na początku sierpnia wskaźniki zieleni skokowo maleją.

Tab. 3.4. Średnie dekadowe wartości NDVI w środkowej Poslcc w latach 1990

Dekada	-1 NDV1	Dekada	NDVI
21-30IV	0,32	11-20 vn	0,47
1-10V	0,41	21-31 VII	0,47
11-20 V	0,50	1-10 VIII	0,44
21-31V	0,51	1 11-20 VIII	0.44
1-10 VI	0.56	21-31 VIII	0,42
11-20VI	0.52	1-10IX	0,37
21-30VI	0,54	11-20IX	0.36
1-10 VII	0,55	| 21-30IX	0,37

3.7. NDVI

Satelitarne pomiary odbitego od Ziemi promieniowania słonecznego pozwalają na ocenę stan wegetacji roślin zielonych. Pomiary, określające natężenie promieniowania w pasmach leżących w zakresie promieniowania widzialnego i w tzw. bliskiej podczerwieni wskazują na „stopień zieloności⁵ podłoża atmosfery, który zależy od ulistnienia i intensywności fotosyntezy. Zdefiniowano wskaźnik NDVI {Ncrmaiaed Differcnce Vegetaaon Inda):

NDV1 = (IR - Vis)/(IR+Vis)

^{W paŚmic 0,72-1,1}    - promieniowanie w paśmie 0,580-0,680 pm.

^d° ^{ś,edzenia we}S^eta9Jⁱ w jej przebiegu rocznym; mogą też być urywane do określania zmian użytkowania ziemi, struktury upraw i innych procesów, związanych z zago