strumienia >100 W/m^ średnia wynosi 66 W/m2 - . I H
obszarze miastaod ^sSiiaMS UJ sztucznego zmniejszają się i wyrwą,,
O sezonowych zmianach natężenia miejskiej wyspy ciepła nie decydują jednak an-tropogenicznc strumienie ciepła. Okazuje się, że średnie różnice termiczne między miastem i jego okolicami wzrastają w okresie letnim (tab. 11.5). Wzrost efektu miejskiego latem tłumaczy się rosnącą w tym sezonie rolą takich składników bilansu cieplnego,jak promieniowanie pochłonięte (albedo sztucznych powierzchni, dachów, ulic itp. jest małe) oraz straty ciepła na parowanie (miasto w okresach bezopadowych pozostaje praktycznie zupełnie suche). Strumień LE jest w mieście o połowę mniejszy niż na innych terenach. Saldo bilansu promieniowania, mimo większych przychodów, związanych z pochłanianiem promieniowania słonecznego, jest w miastach nieco mniejsze niż poza miastami (zob. tab. 11.4). Oznacza to, że wypromieniowanie ciepła z nagrzanych terenów miejskich podnosi się - miasta wypromieniowują energię, którą „zaoszczę-dziły” dzięki małym stratom ciepła na parowanie.
Tb 115- Różnice między średnimi miesięcznymi wartościami temperatury w Łodzi (wg Ktysika, 1995) i w Krakowie (opr. własne) i temperaturą poza tymi miastami
Miesiąc |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
xn |
JŁódź |
0,1 |
0,3 |
0,4 |
0,5 |
0,5 |
0,3 |
0,5 |
0,4 |
0,6 |
0,2 |
0,1 |
0,2 |
1 Kraków |
1,1 |
0,8 |
0,5 |
0,9 |
1,2 |
1,1 |
1,5 |
14 |
0,9 |
0,7 |
0,4 |
o; |
Efekt miejski powiększa się wraz z rozbudową miasta, zwłaszcza gdy towarzyszy jej uprzemysłowienie lub powstawanie takich nieoszczędnych pod względem cieplochron-ności budowli, jak „bloki” mieszkalne. W Krakowie po 1945 r. następował systematyczny przyrost temperatury powietrza, rejestrowanej w śródmiejskim Obserwatorium Astronomicznym UJ. Przyrost ten był wyraźnie silniejszy niż w mniejszych, okolicznych miastach (Bochnia, Wieliczka, Tarnów). W ciągu 40 lat (od 1951 r.) różnica średnich rocznych wartości temperatury między Krakowem i okolicznymi miejscowościami powiększyła się od 0,5 do 1,1°C. (zob. rys. 15.8).
Konsekwencją miejskiej wyspy ciepła oraz emisji zanieczyszczeń powietrza są szczególne cechy klimatu lokalnego miasta. Poza „nadwyżką ciepła” klimat miasta odznacza się:
- niską średnią wilgotnością względną powietrza (nawet o 30% w porównaniu z terenami pozamiejskimi),
- większymi sumami opadów (roczne sumy mogą być o 1/5 większe wskutek koncentracji jąder kondensacji i konwekcji termicznej nad miastem),
- mniejszym usłonecznieniem (ubytek 5-10% godzin słońca w roku),
- mniejszym promieniowaniem słonecznym (w zimie natężenie promieniowania bezpośredniego może być mniejsze o połowę niż poza miastem),
242