W zgodnej opinii większości społeczeństw dzieci , powinny się rodzić w wyniku świadomej decyzji obojga rodziców, istnieje wiele sposobów kontroli narodzin. Wykorzystuje się w tym celu antykoncepcję, czyli metody i środki zapobiegające zapłodnieniu przy jednoczesnej aktywności seksualnej. Wśród metod antykoncepcyjnych wyróżnia się naturalne, barierowe oraz hormonalne.
Podstawą tzw. naturalnych metod antykoncepcyjnyclvjest określenie momentu jajeczkowania (przypadającego zazwyczaj w połowie cyklu). Pary, które chcą uniknąć ciąży, muszą zachować wstrzemięźliwość seksualną na kilka dni przed owulacją, w trakcie jej trwania i jeden dzień po niej. Ponieważ występują indywidualne wahania cyklu, konieczne jest znalezienie zewnętrznych objawów jego poszczególnych etapów. W tym celu codziennie mierzy się temperaturę ciata, bada śluz szyjkowy oraz obserwuje samopoczucie. Metoda ta bywa jednak zawodna, ponieważ temperatura ciata zmienia się też pod wpływem wielu innych czynników, m.in. stanu zdrowia, a kolejne cykle rzadko mają identyczny przebieg.
Dostępnych jest wiele metod antykoncepcyjnych będących fizycznymi barierami (np. prezerwatywy), które zapobiegają kontaktowi komórki jajowej i nasienia. Najskuteczniejsze obecnie metody antykoncepcyjne polegają na zastosowaniu związków chemicznych wpływających na cykl menstruacyjny. W efekcie ich działania zostaje zahamowane wytwarzanie komórek jajowych lub zwiększa się gęstość śluzu w szyjce macicy przy jednoczesnym zapobieżeniu pogrubienia śluzówki macicy, co ma uniemożliwić zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki.
Kobieta |
Mężczyzna |
Metoda antykoncepcji Etap |
Etap Metoda antykoncepcji |
wytwarzanie zdolnych do życia komórek jajowych
wytwarzanie zdolnego do życia nasienia
doustne środki antykoncepcyjne (zapobiegają owulacji)
owulacja (uwolnienie komórki jajowej)
transport spermy przez nasieniowód
prezerwatywa wstrzemięźliwość seksualna
preparat z progesteronem (zwiększa gęstość śluzu w,szyjce macicy i zapobiega pogrubieniu śluzówki macicy) wstrzemięźliwość seksualna
środki plemnikobójcze, krążek maciczny, kapturek naszyjkowy (uniemożliwiają kontakt plemników z komórką jajową)
ruch nasienia w kierunku komórki jajowej
_I
prezerwatywy
przechwycenie komórki jajowej przez jajowód
transport komórki jajowej w jajowodzie
I_
umieszczenie nasienia w pochwie
wkładka wewnątrzmaciczna (uniemożliwia zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej)
zagnieżdżenie blastocysty
połączenie plemnika i komórki jajowej
® 1. Hormonalne środki antykoncepcyjne dobiera wyłącznie lekarz. Wyjaśnij, dlaczego.