str 086 087 (3)

Studia o literaturze ludowej ze stanowiska historycznej i naukowej krytyki (1854) •— Studia o gusłach, czarach, zabobonach i przesądach ludowych (1862) jest to ta sama pozycja tylko ze zmienioną przez księgarza kartą tytułową.

2.    Jan Stanisław Bystroń (1892—1964), etnolog, folklorysta, socjolog i historyk kultury. Spod jego pióra wyszły m. in.:

Artyzm pieśni ludowej (1921),

Historia w pieśni ludu polskiego (1925),

Studia nad zwyczajami ludowymi (1917),

Wstęp do ludoznawstwa polskiego (1926, 1939).

3.    Stanisław Czernik (1899—1969), poeta krytyk literacki i powieściopisarz. Z zakresu folklorystyki ogłosił prace monograficzne pt.:

Humor i satyra ludu polskiego (1956),

Klechdy ludu polskiego (1957),

Polska epika ludowa (1958).

4.    Franciszek Gawełek (1884—1919), etnograf, bibliograf, autor podstawowej do dziś pozycji:

Bibliografia ludoznawstwa polskiego (1914) oraz innej pt. Konik zwierzyniecki (1910).

5.    Czesław Hernas, historyk literatury, profesor uniwersytetu we Wrocławiu. W dziedzinie folklorystyki autor pracy pt.:

W kalinowym lesie. TJ źródeł folklorystyki polskiej (1965).

6.    Jan Karłowicz (1836—1903), historyk, w ciągu lat pracy naukowej zamienił się w wybitnego znawcę etnografii, folklorystyki i zagadnień językowych. W okresie 1888—99 był redaktorem „Wisły”, miesięcznika poświęconego krajoznawstwu. Pionier nowoczesnych metod badawczych nad poezją i prozą ludową, w drugiej połowie XIX w. podniósł folklorystykę polską do poziomu europejskiego. Opracował m. in.: Słownik gwar polskich (1900—11), ukończony przez J. Łosia, Studia nad treścią i formą pieśni ludowych polskich („Prawda” 1882), Systematyka pieśni ludu polskiego („Wisła” 1889—90).

7.    Julian Krzyżanowski, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, najwybitniejszy folklorysta polski, inicjator i twórca podstawowych prac z tej dziedziny m. in.:

Polska bajka ludowa w układzie systematycznym (1962—63), Mądrej głowie dość dwie słowie (t. 1 Trzy centurie przysłów polskich, 1958; t. 2 Nowe dwie cen--turie przysłów polskich, 1960), Paralele. Studia porównawcze z pogranicza literatury i folkloru (1935, 1961).

8.    Kazimierz Nitsch (1874—1958), językoznawca, twórca nowoczesnej dialektologii polskiej, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Napisał i opracował m. in.: Mowa ludu polskiego (1911).

Wybór polskich tekstów gwarowych (1960).

9.    Stanisław Pigoń (1885—1968), historyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesował się także żywo twórczością pisarzy ludowych, czemu dał wyraz w pracach pt.:

Na drogach i manowcach kultury ludowej (1939),

Zarys nowszej literatury ludowej (1946).

10. Kazimierz Władysław Wójcicki (1807—1879), warszawski literat i starożytnik, wielki miłośnik rodzimej kultury i skuteczny, choć mało krytyczny jej popularyzator w książkach takich, jak np.:

Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (1837, wyd. nowe 1972).

Przysłowia narodowe z wyjaśnieniem źródła... (1830).

Pozostałe trzy pozycje:

Dzieje folklorystyki polskiej (t. 1, 1970),

Ludowość u Mickiewicza (1958),

Słownik folkloru polskiego (1965), są to prace zbiorowe wykonane pod kierunkiem i redakcją profesora Juliana Krzyżanowskiego.

5

. DO CZYJEJ TRADYCJI NARODOWEJ NALEŻĄ?

1. Ilia Muromiec — bohater rosyjskich pieśni epickich zwanych bylinami. Ilia Muromiec, wspaniały wojownik, należący do drużyny kijowskiego księcia Włodzimierza, cykl swych bohaterskich czynów rozpoczyna od pokonania zbója Słowika (Sołowiej rozbójnik), który ukrywał się w konarach wysokich drzew, skąd samym potężnym gwizdem zabijał ludzi.

87