Strona!0

Nawierzchnie drogowe z betonu cementowego

W klasach nośności SV, I, II, III, IV należy ograniczyć udział piasku w betonie, a w nawierzchni układanej dwuwarstwowo w warstwie górnej w taki sposób, ażeby ziaren poniżej 2 mm nie było więcej niż 30%, a przy sicie 1 mm - 27%. Udział frakcji poniżą 0,25 mm nie może przekraczać 450 kg/m³ (łącznie z cementem). Dla mieszanek do 8 mm udział frakcji poniżej 0,25 mm nie może przekraczać 500 kg/m³. Kruszywo powinno mieć wskaźnik polerowalności (PSV) dla dróg SV, I, II większy od 50, a dla pozostałych dróg wystarczy PSV > 43.

Według ostatnich wytycznych [10.6] zaleca się w Niemczech stosować 4-centy-metrową warstwę ścieralną o uziamieniu 0-8 mm z zastosowaniem kruszywa o wskaźniku PSV > 55. W ten sposób próbuje się osiągnąć dwa cele:

-    wyciszenie nawierzchni, dzięki lepszej teksturze,

-    zwiększenie współczynnika tarcia, dzięki użyciu odpowiedniego kruszywa. Przepisy niemieckie [1024] zwracają również uwagę na alkaliczność kruszywa, aczkolwiek nie podają żadnych kryteriów. Zgodnie z pracą [10.7] łączna zawartość alkaliów w betonie nie powinna przekraczać 3 kg na 1 m³ betonu (dotyczy to łącznie cementu i kruszywa).

W przepisach francuskich [ 102] zaleca się dla grubości płyt mniejszych od 02 m maksymalny wymiar ziaren do 31,5 mm (wyjątkowo 40 mm). Natomiast dla płyt grubszych od 0,3 m maksymalny wymiar ziaren kruszyw powinien wynosić 40 mm (wyjątkowo 60 mm). Dla płyt o ciągłym zbrojeniu maksymalny wymiar ziaren powinien wynosić od 20 do 25 mm. Przepisy francuskie zalecają m.in. do badań kruszywa: ścieralność w bębnie Los Angeles (LA), ścieralność w bębnie Devala (MDE) oraz polerowalność. W tabeli 10.7 zestawiono parametry mechaniczne kruszywa wymagane przez przepisy francuskie.

Tabela 10.7. Parametry mechaniczne kruszywa wg wymagań francuskich [10.2]

Kategoria kruszywa	LA+MDE [%]	LA [%]	MDE [%]	Zastosowanie
B	£ 35	£ 25	£20	beton z kruszywem odkrytym
C	£45	£ 30	£25	nawierzchnie dyblowane i mieszane o kategorii ruchu większej od T3
D	£55	£ 35	£30	nawierzchnie o ruchu mniejszym od T3

W 2002 roku pojawiła się norma europejska dla kruszyw używanych w drogownictwie do betonów [103]. W tabelach 10.8 oraz 10.9 zestawiono niektóre parametry z wyżej wymienionej normy.

W ostatnim okresie pojawiło się nowe źródło dostaw kruszywa do betonu, a mianowicie kruszywo pochodzące z recyklingu istniejących nawierzchni betonowych.

10.8. Kategorie kruszywa pod względem odporności na rozdrabnianie i ścieranie wg [103]

fabel®

H Odporność na rozdrabnianie		Odporność na ścieranie
•'■"'Współczynnik 1-A	kategoria	współczynnik MDE	kategoria
£15	LAis	<10	MDEio
<20	1-A 20	<15	MDEis
<25	LAa	<20	MDE»
<30	LAao	<25	MDEjs
<40	LAw	<35	MDEss
<50	LA *	>35	MDE*u
>50	lAleU
bez wymagań	LA nr

Tabela 10.9. Kategorie kruszywa pod względem odporności na polerowanie i silne ścieranie wg [103]

Odporność na polerowanie		Odporność na silne ścieranie
współczynnik PSV	kategoria	współczynnik AAV	kategoria
£68	PSV„	<10	AAVM
>62	PSVM	<15	AAVU
>56	psvS6	<20	AAVX
>50	PSVso	>20	AAYd^j
>44	PSV„
<44	PSVdcU
bez wymagań	PSVnr

Jak wykazały doświadczenia, kruszywo ze starych nawierzchni można wykorzystywać do wbudowania w nowych nawierzchniach. Znane są takie przypadki w Niemczech [1033] oraz w Austrii. Również i w Polsce przy przebudowie drogi nr A12 (obecnie A-18) [10.22] użyto starego kruszywa.

Ponowne użycie kruszywa ze starych nawierzchni betonowych możliwe jest po odpowiednim przygotowaniu, a zwłaszcza po prze kruszeni u w specjalnych kruszarkach szczękowych i udarowych. Po przepuszczeniu gruzu betonowego przez kruszarki i odsianiu można uzyskać różne grupy frakcji kruszywa. Doświadczenia niemieckie [10.23] pokazują, że jedynie kruszywo w zakresie uziamienia 0—I mm nic spełnia wymagań i nie jest używane powtórnie do betonu, a może być użyte do