strona (162)

Metoda Żniniewicza

)an Żniniewicz (1872-1952) stworzył własny system hydroterapii. Oparł go na współczesnej mu wiedzy medycznej i obserwacjach dokonanych w czasie kuracji hydroterapeutycznych, którym poddawał się z powodu zaburzeń stanu zdrowia. Zabieg wodoleczniczy Żniniewicza polegał na polewaniu strumieniem wody, wypływającym swobodnie z węża o średnicy około 2-3 cm. Zaczynał się temperaturą 37°C, obniżaną w ciągu 1-3 min do temperatury oziębiającej, lecz dobrze tolerowanej przez pacjenta. Trwał 7 min i obejmował dokładnie ustalony obszar. Odbywał się raz dziennie. Szczególne znaczenie przypisywane było polewaniom głowy, karku i pleców, tj. okolic, które rzutują się na ośrodkowy układ nerwowy. Zabiegi były układane w serie, w taki sposób, aby po kolei, równomiernie lub nierównomiernie (według specjalnych reguł), pobudzać części ciała. Kuracja składała się z kilku serii. Obserwacja podmiotowych i przedmiotowych objawów chorobowych i reakcji pacjenta dawała podstawy do układania sekwencji zabiegów.

W latach 1948-1952 autor podręcznika pracował pod kierunkiem Żniniewicza i obserwował liczne, czasem zdumiewające przypadki poprawy zdrowia leczonych pacjentów. Potwierdzały je obserwacje w I Klinice Chorób Wewnętrznych w Poznaniu i liczne świadectwa lekarzy, którzy obserwowali swoich pacjentów skierowanych do Żniniewicza lub sami stosowali jego metodę. Poza dwiema książkami, kilku referatami i licznymi rękopisami samego autora metody, istnieje kilka opracowań innych autorów, potwierdzających skuteczność jego leczenia. Krytycy Żniniewicza spośród lekarzy klinicznych nigdy nie opublikowali swoich opinii. Autor zna je natomiast ze słownych wypowiedzi. Ich treść można sprowadzić do stwierdzenia, że działanie Żniniewicza to „psychoterapia". Tłumaczenie mechanizmów leczenia proponowane przez autora metody nie wytrzymuje krytyki naukowej. Natomiast wpływ psychiczny był niewątpliwy, gdyż zabiegi i osobowość Żniniewicza niosły wielki ładunek sugestii.

Dwa przypadki ustępowania objawów chorobowych w trakcie kuracji Żniniewicza, wraz z ilustracjami, zostały umieszczone w rozdziale 1. przy opisie placebo.

Historię stosowania wodolecznictwa przedstawiano jako lekcję i interesujący, chociaż ciągle nierozwiązany, problem. Kto chciałby zająć się stosowaniem którejś metody wodoleczniczej, musi w tym celu przeprowadzić osobne studium i praktykę. Powstanie i sukcesy krioterapii budzą nadzieję na głębsze poznanie mechanizmów oziębiania.

Woda jest stosowana także jako nośnik energii mechanicznej w różnego typu masażach, które są opisane w rozdziale 5. o leczeniu energią mechaniczną. Zastosowanie kąpieli do ćwiczeń w odciążeniu jest działem kinezyterapii i w tym podręczniku nie zostało opisane.

3.7.3. Natrysk z biczem szkockim

Natrysk jest obecnie w naszym kraju najczęściej stosowanym zabiegiem wodoleczniczym, który łączy oziębianie z działaniem mechanicznym, masującym. W poszczególnych zakładach przybiera on nieco odmienne formy.

162