str 174 175

str 174 175



forty na Helu — Władysławowo i Kazimierzowo — przystosowane do przyjmowania okrętów wojennych. W 1635 roku przeniesiono z Pucka do Władysławowa główną bazę tych okrętów. Po likwidacji floty królewskiej (1641) oba forty na Helu uległy stopniowej ruinie.

9- Byli to: Aleksander Czołowski (1865—1944), autor pierwszej syntezy Marynarka w Polsce (1922), Stanisław Bodniak (1897—1952), autor licznych prac o flocie polskiej za ostatnich Jagiellonów, i Kazimierz Lepszy (1904—1964), autor Dziejów floty polskiej (1947).

10. Galeona była okrętem wojennym, holk i koga — statkami handlowymi, pinka zaś małym stateczkiem przybrzeżnym. Holki, kogi i pinki używane były przez polskich kaprów jako statki wojenne w XV wieku; w XVI wieku pływano już przeważnie na karawelach i zbudowano pierwszą w Polsce (i zarazem jedyną) galeonę — „Smok”. Galeona to okręt żaglowy o wyporności do 1500 ton. Posiadał on dwa do czterech żagli, charakteryzował się wysokimi burtami. Mógł pomieścić do 200 dział i 700 ludzi. Cięższe działa umieszczano wzdłuż burt, na piętrowych pokładach, a lżejsze w kasztelach na rufie i dziobie. Holk był zazwyczaj trój-masztowy i osiągał wyporność do 300 ton. Koga rzadko dochodziła do 300 ton wyporności, najczęściej 80—200 ton. Posiadała dwa żagle, ale także napęd wiosłowy. Charakteryzowała się wysokimi kasztelami. Mogła zabierać do 20 dział i 100 ludzi.


ŻOŁNIERSKI CHLEB

1.    Było to zadanie tzw. picowników, oddziałów wysyłanych w teren dla ściągnięcia do obozu żywności i paszy dla koni, w drodze zakupu lub przymusowej rekwizycji. Najczęściej wyznaczano do tego chorągwie lekkiej jazdy.

2.    Konfederacje wojskowe były zawiązywane przez żołnierzy przede wszystkim z powodu niewypłacania należnego im żołdu, co było zjawiskiem szczególnie częstym w XVII wieku, gdy skarb państwa cierpiał na chroniczne zadłużenie. Skonfederowane oddziały obozowały przeważnie w królewszczyznach, gdzie samowolnie zabierały żywność. Nie uznawały one władzy hetmańskiej, wybierały natomiast swego marszałka, jego zastępcę i radę konsyliarzy. Wracały do służby, gdy przynajmniej w części wypłacono im należny żołd, a spłatę reszty zapewniono w określonym terminie.

3.    Stacja to obowiązek zakwaterowania i wyżywienia wojska, spoczywający na dobrach ziemskich i miastach. Od obowiązku tego, datującego się od wczesnego średniowiecza, zwalniane były dobra obdarowywane przez władcę tzw. immunitetami — najpierw kościelne, potem także szlacheckie. W 1649 roku obowiązek dostarczania żołnierzom w okresie zimowym kwater i żywności, spoczywający już tylko na królewszczyznach, zamieniono na specjalny podatek zwany hiberną (łac. leże zimowe), płacony bądź w naturze, bądź w pieniądzu. Z podatku tego wypłacano dodatki do żołdu, ale wyłącznie dla jazdy.

4.    W wojsku zaciężnym autoramentu narodowego (XV—XVIII wiek) żołd płacony był towarzyszom kwartalnie, czyli ćwierciami (jedna czwarta roku), niezależnie od tego jak długi był okres służby i kiedy się zaczynał. Natomiast w wojsku autoramentu cudzoziemskiego żołd wypłacano dla całego oddziału tzw. porcjami. Szeregowcy otrzymywali jedną porcję żołdu, a podoficerowie i oficerowie (zależnie od stopnia) po kilka, kilkanaście, a w XVIII wieku nawet kilkadziesiąt porcji. Porcje podoficerskie i oficerskie nazywano ślepymi. W XVIII wieku liczba ślepych porcji dochodziła do 50%. Znaczy to, że jeśli na oddział przypadało 200 porcji żołdu, to z powodu ślepych porcji liczył on nie dwustu, ale tylko stu żołnierzy.

5.    Na początku XVIII wieku. Najstarsze z zachowanych to tzw. koszary Mirowskie w Warszawie (dzisiejsza Hala Mirowska), zbudowane w latach 1731—1732 dla pułku królewskiej gwardii konnej, którego dowódcą był generał-major Wilhelm Mier.

6.    W połowie XVI wieku żołd towarzysza chorągwi husarskiej wynosił miesięcznie 4 zł czyli 120 groszy — za tę kwotę można było kupić w Krakowie 400 kg pszenicy lub 700 kg żyta. W połowie XVII wieku żołd dragona wynosił 11 zł miesięcznie, za co można było kupić w Poznaniu 200 kg pszenicy lub 500 kg żyta. W połowie XVIII wieku żołd szeregowca piechoty wy-

175


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Str 2 W celu zmiany worka na mocz: 1 .rękawiczki 2. pen (zacisk)do zaciśnięcia cewnika 3. worek na m
str2 3 się na całe Pomorze, a następnie przeszła do innych krajów. Obecnie ser ten jest produkowa
str? ? Właściwie dosuszone ziarno zgarnia się na dnie wanny w blok i przystępuje do wstępnego praso
str? ? Właściwie dosuszone ziarno zgarnia się na dnie wanny w blok i przystępuje do wstępnego praso
DIGDRUK00106580 djvu 72 -- kę, że była przytułkiem nieszczęśliwego króla Władysława Łokietka Przyst
str 046 047 rzowi polski generał Aleksander Różniecki przystąpili do przekształcenia wolnomularstwa&
DSC00235 Polska w strefie eur© ftji• raport NBP (Raport na temat komysoM kosztów przystąpienia do st
Zasady zaliczenia: Obecność na wykładach obowiązkowa Aby przystąpić do egzaminu należy mieć
Scan10019 2.1.    Główne kryteria doboru materiału na koła zębate Konstruktor przystę
2.3    Zasady BHP na stanowiskach Nie należy przystępować do demontażu bez zgody osob
wpisuje tylko na wniosek studenta. Nie przystąpienie do egzaminu bez usprawiedliwienia powoduje utra
skanowanie0007 162 Na zdrowie! dana Bogu, przystąpienie do wspólnoty religijnej) czy powodów emocjon
str 4 175 174 OGRÓD, ALE NIE PLEWIONY 69. NA WYDERKAFY Skarżą się w Polszczę, co mi wielkim było dz
str 4 175 174 OGRÓD, ALE NIE PLEWIONY 69. NA WYDERKAFY Skarżą się w Polszczę, co mi wielkim było dz

więcej podobnych podstron