34
dojrzałych nie należy w żadnym razie zwlekać, gdyż liść przejrzały traci na swej dobroci i na wadze.
Zbiór liści należy zawsze wykonywać wtedy, kiedy one są zupełnie suche, a więc nie wolno zrywać liści zaraz po deszczu lub rano, kiedy rosa jeszcze nie obeschła. Liście wilgotne bardzo łatwo psują się, łamią i zagrzewają. Wogóle najlepiej wszystkie czynności na plantacji wykonywać w czasie dobrej ciepłej pogody, kiedy liście nieco przywiędną i nie są łamliwe.
Robotnice, przeznaczone do sprzętu liści, zbierają każda po dwa rzędy tytoniu, idąc między rzędami obrywają, one pokolei z każdej rośliny przeznaczoną do zbioru ilość liści, zaczynając ułamywać je kolejno od dołu do góry. Ujmując liść u jego nasady, tuż przy samej łodydze, pociąga się go do siebie i nieco nadół; nie należy ciągnąć tylko nadół, gdyż w ten sposób łatwo łodygę obedrzeć z kory.
Zerwane liście robotnica układa jeden na drugi górną stroną do góry, na lewem przedramieniu; kiedy zbierze już ich większą ilość, ostrożnie całą paczkę kładzie na ziemi. Paczki następnie zbierane są do koszów i odstawiane, dokąd należy. Przez cały czas sprzętu trzeba uważać, aby liści nie rozrywać, nie łamać, nie gnieść, i nie ciśnąć zbyt mocno, liść bowiem poszarpany lub zgnieciony ma mniejszą wartość i przytem łatwo podlega pleśni i zgniliźnie.
W Ameryce i w Rosji bardzo często plantatorzy zbierają tytoń i następnie suszą go razem z łodygami. Łodygi przytem rozcina się wzdłuż, żeby ułatwić wysychanie. Rozcinanie wykonywa się specjalnym nożem, od góry do dołu, tak żeby obie połówki u dołu trzymały się jedna drugiej, co umożliwia potem zawieszanie ich na drutach lub łatach. Taki sposób okazał się jednak niepraktycznym w naszym wilgotnym klimacie, gdyż tytoń zebrany wraz z łodygami schnie bardzo długo i traci na wadze.
Tytoniu zebranego z łodygami nie można odrazu przewozić,, gdyż liście są jeszcze zbyt kruche i mogą się łatwo połamać. Rośliny należy zaraz na polu ustawiać wierzchołkami na dół w kupki po kilkanaście sztuk, gdzie liście przewiędną i wtedy dopiero można składać je na wozy lub do koszów. W Ameryce używane są do przewożenia tytoniu z łodygami specjalne platformy zaopatrzone rusztowaniem do zawieszania roślin.