s gli&

5. WODY PODZIEMNE

Wodami podziemnymi nazywa się tu wszystkie rodzaje wody występujące powierzchnią terenu, w każdym ich stanie skupienia: stałym (lód), ciekłym i gazowym { wodna). Wszystkie one mają znaczenie w budownictwie, ale przeważa zdecydowanie fazy ciekłej i ją przede wszystkim ma się na myśli, gdy mowa jest o wodzie podziemnej.

Charakter wody podziemnej na terenach niżowych pozostaje w bezpośrednim zwiąż z rzeźbą i właściwościami hydrogeologicznymi gruntów. Wpływ na tę cechę mają 1 warunki klimatyczne i okresowa zmienność stanów meteorologicznych. Coraz więks wpływ na charakter wody podziemnej ma człowiek, który z jednej strony poprzez zwiększo pobór wody lub odwadnianie podłoża powoduje osuszanie gruntów, z drugiej zaś popra tworzenie zbiorników retencyjnych i sztucznego spiętrzania wody powodować mi zwiększenie wilgotności gruntu.

W przekroju zlewni prostopadle do rzeki wyróżnia się na ogół trzy strefy różniące j funkcją wody podziemnej: 1. strefę zasilania (alimentacji) wody podziemnej, 2. strefę spłyvj 3. strefę drenażu wody podziemnej przez ciek, w której to strefie najczęściej woda podziern kontaktuje się z wodą powierzchniową (rys. 5.1).

W podłożu gruntowym przypowierzchniowa warstwa, przez którą infiltrują wody opadoj określana jest jako strefa aeracji (napowietrzania). Wody infiltracyjne dochodząc warstwy gruntu nieprzepuszczalnego wypełniają w pełni pory w gruncie przepuszczalni tworząc warstwę wodonośną, jest to strefa saturacji (pełnego nasycenia wodą).

5.1. Rodzaje i typy wody podziemnej

W gruntowym podłożu budowli woda w fazie ciekłej występuje jako woda związ fizycznie (higroskopowa i błonkowa), woda kapilarna i woda wolna Woda higroskopot (adhezyjna) jest mocno związana elektrostatycznie z powierzchnią cząstki gruntowej, i przemieszcza się i praktycznie nie odgrywa znaczącej roli w problematyce budowlanej. Woi błonkowa otacza każdą cząstkę gruntową z jej powłoką higroskopijną i w gruncie spoisty jest główną postacią wody, oddziałującą niekorzystnie na konsystencję gruntu, powoduj) jego uplastycznienie lub upłynnienie. Ruchem wody błonkowej kierują głównie elektryczne, termiczne i chemiczne, a pole grawitacyjne praktycznie nie ma na nią wpływu.

Woda kapilarna może występować tam, gdzie woda związana pozostawiła j wolne przestrzenie zapełnione powietrzem, ale jej ruchem steruje przede wszystkim napi powierzchniowe wody, które jest nieskuteczne w porach o średnicy większej niż ok. 0,5 dlatego istotne znaczenie ma podciąganie kapilarne wody w gruntach mało spoisty piaskach pylastych i piaskach drobnych. Wody kapilarnej nie ma tam, gdzie nie powietrza, bo napięcie powierzchniowe generuje się na styku wody ciekłej z powietrzemi W.C. Kowalskim (1988) przyjmować można następujące wielkości wzniosu (podniesi kapilarnego wody w podłożu gruntowym: żwiry 0,01 - 0,05 m; piaski średnie 0,15 - 0,35 piaski drobne 0,35 - 1,0 m; piaski pylaste 1,0 - 1,5 m; piaski gliniaste i gliny piaszc 3,0-4,0 m; pyły i gliny pylaste 1,5-4,0 m; gliny zwięzłe i iły 3,5-8,