tomI (230)

232 Podstawy fizjoterapii

zaburzeń w obrębie narządu ruchu, pojawiają się z pewnym opóźnieniem oraz zanikają (po usunięciu pierwotnej przyczyny) również po pewnym okresie [atencji. Ta właśnie cecha różnicuje je zdecydowanie z opisanymi wcześniej strefami podrażnienia bólowego.

A. Bruggcr opisał zależność pomiędzy ochronnym bólowym podrażnieniem pewnych grup mięśniowych, a toczącym się procesem patologicznym i to zazwyczaj o lokalizacji odległej od ogniska bólowego. Stan taki nazwał „nociceptywnym somatomotorycznym efektem hamowania”. Aferentnym jego źródłem mogą być zarówno schorzenia zapalne, guzy czy zaburzenia przemiany materii, jak też rozmaite przeciążenia mechaniczne. Odruchową odpowiedzią na tc stany bywa reflek-loryczne wzmożenie napięcia pewnych grup mięśniowych, prowadzące do odciążania źródła patologicznych bodźców (ogniska chorobowego). Wg Bruggera jest to tzw. hipertoniczna tendomyoza.

Może jednak dojść na odmianę do obniżenia napięcia tych grup mięśniowych, których normalny tonus dodatkowo obciążałby ognisko chorobowe, co określane jest z kolei jako tzw. tendomyoza hipotoniami. Pierwsza sytuacja wywołuje reak-

Tabela 6. Różnice pomiędzy podrażnieniem bólowym kręgopochodnym

a zmianami tendomiolycznymL

Cecha	Strefy podrażnienia	Miozy i tendinozy
Zmiany	Skóra, tkanki podskórne, więzadła torebki stawowe	Mięśnie, ścięgna
Lokalizacja	W obrębie zaburzonego segmentu, w okolicach wyrostków stawowych oraz kolczystych	W mięśniach i ścięgnach
Czas pojawienia się reakcji	Bezpośrednia reakcja na dysfunkcję segmentu ruchowego	Po pewnym okresie utajenia
Zmiany jakościowe	Zmniejszona przesuwalność skóry, podwyższony turgor lokalna bolesność uciskowa	Zgrubienia śródtkankowe, zwiększona odporność i obniżona elastyczność tkankowa, promieniujące bóle przy ucisku
Zmiany ilościowe	Zależne od rozmiarów zaburzeń funkcji segmentu mchowego	Zależne od czasu trwania dysfunkcji segmentu ruchowego
Reakcja na skuteczną terapię	Natychmiastowe zmiany jakościowo-ilościowe	Poprawa po pewnym okresie 1 atencji