Anatomiczne i fizjologiczne podstawy fizjoterapii 79
wych. Z narządów tych pobudzenia są przenoszone grubymi włóknami (typ Ib) do zwojów międzykręgowych, a następnie przez neurony pośredniczące do motoneu-ronów alfa. Wrzeciona te są także wrażliwe na rozciąganie mięśnia, lecz próg ich pobudliwości jest wielokrotnie wyższy od progu poprzednich proprioceptorów. Ze względu na swoje umiejscowienie, omawiane wrzeciona reagują zarówno na nadmierne rozciąganie mięśnia, jak i na nadmierne jego kurczenie się. Narządy Golgiego działają hamująco na motoneurony alfa, lecz ich działanie hamujące może też rozszerzyć się na motoneurony gamma.
Komórki Renshawa to małe neurony wstawkowe, związane ściśle z moto-neuronami alfa. Łączą się one z korzeniami wypustek osiowych tych motoneuro-nów, a ich akson tworzy zwrotne połączenie z komórką ruchową. Nadmierna inipulsacja motoneuronu alfa powoduje więc pobudzenie komórki Renshawa, ta zaś działa hamująco na ten motoneuron.
SZYBKOSCSKURCZU j ^ DŁUGOŚĆ MIĘŚNIA
A WZROST
ZNUŻENIE NAPIĘCIA
WPŁYW
STERUJĄCY ,motoneur«n
WŁOKNO
alfa
MIĘSIEŃ
i
O.U.N.
EFERENTNE
neuron
wstawkowy
^ W ŁÓKNO WRZECIONO ^ ŚCIĘGNOWE
AFERENTNE
Ryc. 36. Układ regulujący napięcie mięśnia - częściowo wg S. Grochmala
Unerwienie przeciwstawne i skrzyżowane unerwienie wzajemne (recipro-kalne) odgrywa istotną rolę w regulacji antagonislycznych względem siebie grup mięśniowych. Polega ono na równoczesnym, lecz przeciwstawnym wpływie pobudzonych receptorów i neuronów czuciowych na motoneurony mięśni działających antagonistycznie. Pobudzające własny motoneuron impulsy, płynące z wrzeciona mięśniowego, za pośrednictwem co najmniej jednego neuronu wstawkowego, działają hamująco na motoneuron mięśnia antagonistycznego. Podobnie, hamujące własny motoneuron impulsy z narządów Golgiego, za pośrednictwem neuronu wstaw-