19840 tomI (29)

Anatomiczne i fizjologiczne podstawy fizjoterapii 31

da zasadnicze działanie elongacyjno-anty-grawitaeyjne oraz - co istotniejsze - zasadnicza rola w sterowaniu postawą ciała (p. kolejne rozdziały).

Biorąc pod uwagę indywidualność i zmienność postawy można więc stwierdzić. iż - poza konieczną symetrią ustawień w płaszczyźnie czołowej określenie „postawa prawidłowa” jest pojęciem w pewnym sensie umownym, a funkcjonujące w tym względzie „normy” stanowią zaledwie przybliżone wzorce, ułatwiające poruszanie się w tym złożonym zagadnieniu.

Odstępując zatem od opisu sylwetek ciała mieszczących się niejako „w nonnie” warto nadmienić, iż - wg Bąka i innych autorów - prawidłowa postawa ciała powinna spełniać określone wymogi, a więc powinna ona:

• zapewniać zrównoważenie i stabilność

ciała (dzięki prawidłowej budowie układu kostno-stawowego i mięśniowego, odpowiedniemu umiejscowieniu Ryc. 9. Schemat układu więzadłowe-środków ciężkości oraz zrównoważeniu 8° ¹ mięśniowego kręgosłupa przypo-poszczególnych segmentów); minający olinowanie masztu żaglow-

. , . . , , ca - wg 1. A. Kapandji’ego.

• zapewniać ekonomię wydatku energe-

tycznego (w wyniku wykształcenia prawidłowego nawyku, dzięki sprawnie działającemu mechanizmowi regulującemu oraz właściwemu napięciu mięśni - głównie antygrawitacyjnych);

• zapewniać dogodną pozycję wyjściową dla ruchów (poprzez odpowiedni zakres ruchomości wszystkich stawów, optymalne napięcie torebek stawowych i dobrą koordynację działania różnych grup mięśniowych);

• nie zaburzać czynności narządów wewnętrznych (oddychania, krążenia, trawienia, wydalania itd.);

• zapewniać dużą wydolność statyczno-dynamiczną;

• spełniać „wymogi” estetyczne i psychologiczne.

Tak sformułowane kryteria nie są jednak uniwersalne i stanowią raczej zbiór oczekiwań, a nie właściwych kryteriów, na podstawie których da się jednoznacznie odgraniczyć postawy prawidłowe od nieprawidłowych. Praktyka uczy bowiem, że w wielu przypadkach znacznych nawet odchyleń od prawidłowej postawy ciała