112 Ćwiczenie nr 12
Podczas pracy w laboratorium należy zachować duża ostrożność, a w szczególności:
- nie wolno ogrzewać próbek z rozpuszczalnikami palnymi w otwartym płomieniu;
- podczas ogrzewania próbki tworzywa w probówce, wylotu probówki nie wolno kierować w
stronę obecnych w pobliżu osób;
- spalanie tworzyw należy prowadzić z umiarem (nieduże próbki tworzyw).
Przy ocenie zapachu dymów i produktów rozkładu nie należy bezpośrednio wachać dymów wydzielających się z probówki, lecz kierować opary w stronę nosa lekkim ruchem dłoni, trzymając probówkę w niewielkiej odległości.
Na początku ćwiczenia student otrzymuje zestaw kilku próbek tworzyw sztucznych w celu dokonania ich identyfikacji. Wszelkie obserwacje należy notować bezpośrednio w sprawozdaniu wykonanym zgodnie z przedstawionym na końcu instrukcji wzorem.
Zadanie 1.
Badanie rozpuszczalności tworzyw.
W małych naczyńkach szklanych zawierających po około 10 ml rozpuszczalników umieścić próbki tworzyw. Przykryć naczynia szkiełkami zegarkowymi i odstawić, a ocenę rozpuszczalności dokonać pod koniec ćwiczeń.
Rozpuszczalność tworzyw przedstawiono w tabeli 1.
Zadanie 2.
Przypisanie tworzywa do grupy termoplastycznych lub chemoutwardzalnych.
Tworzywo sztuczne ogrzewa się ostrożnie w płomieniu palnika, tak by nie spowodować jego zapalenia lub rozkładu. Po ogrzaniu przeprowadzić próbę odkształcenia za pomocą uchwytu. Tworzywo termoplastyczne po ogrzaniu do odpowiedniej temperatury łatwo się deformuje pod działaniem siły, natomiast chemoutwardzalne zachowuje swój pierwotny kształt.
Zadanie 3.
Ocena wyglądu zewnętrznego.
Podstawowe informacje zawarte sa w tabeli 2.
Zadanie 4,
Ocena zachowania podczas wolnego ogrzewania,
Do probówki włożyć kawałek tworzywa (ok. 0,4 g) i ostrożnie ogrzewać palnikiem. Podczas ogrzewania obserwować zachowanie się tworzywa i zbadać odczyn wydzielających się gazów, zbliżając do wylotu probówki papierek uniwersalny zwilżony woda destylowana. Próbę identyfikacji prowadzić w oparciu o tabelę 3.
Zadanie 5.
Ocena zachowania tworzywa w płomieniu.
Próbkę tworzywa sztucznego ogrzewa się bezpośrednio w płomieniu palnika i obserwuje zachowanie tworzywa, intensywność palenia oraz barwę i wygląd płomienia. Określa się ponadto, bardzo ostrożnie, zapach gazowych produktów rozkładu. W przypadku tworzywa w postaci proszkowej lub drobnego granulatu, ogrzewa się drucik w płomieniu, dotyka próbki tworzywa powodując jego "oblepienie" i w takiej postaci wprowadzamy do płomienia.
Ocenę prowadzić w oparciu o tabelę 3.
Uwaga! Prowadzać obserwacje należy pamiętać, że właściwości tworzyw zależa w dużym stopniu od zawartości substancji uzupełniających; może zatem wystąpić sporadycznie sytuacja, że dokonana obserwacja nie w pełni pokrywa się z opisem przedstawionym w tabelach.
Identyfikacja tworzyw sztucznych
Wzór sprawozdania:
Nr próbki:____
Wygląd zewnętrzny:_====
Zachowanie się tworzywa w płomieniu:
a) łatwość palenia:
b) barwa płomienia:
c) zapach dymów:
d) dodatkowe obserwacje: _
Możliwe tworzywa: _
Powolne ogrzewanie w probówce:
a) zachowanie się tworzywa:
b) odczyn par: _
Możliwe tworzywa: ___
Rozpuszczalność
a) toluen .... b) aceton ....
c) chloroform ... d) octan etylu —
e) czterochlorek węgla (CC14) ■••• _
TWORZYWO: _