V (66)

VI

VI

Z przedmowy do I i II wydania

Dotychczas ukazało się tak dużo dobrych atlasów anatomicznych, że wydanie nowego dzielą wymaga choćby krótkiego uzasadnienia, Zaistniały trzy zasadnicze powody, dla których autorzy niniejszego fotograficznego atlasu anatomii człowieka podjęli niemały trud wydania tego rodzaju opracowania.

Po pierwsze prawie wszystkie dotychczasowe atłasy zawierają głównie schematyczne rysunki, które nie oddają w pełni rzeczywistego obrazu i stosunków przestrzennych. Fotografia naturalnego preparatu anatomicznego ma tę przewagę, że może dokładniej i bardziej realnie przedstawić rzeczywistość a więc proporcje i przestrzenne rozmiary obiektu niż uproszczone („ładne") rysunki w konwencjonalnych atlasach. Ponadto fotografia preparatu anatomicznego odpowuada dokładnie temu, co student ogląda na przykład w prosektorium. Pozwala to na bezpośrednią orientację podczas sekcji zwłok.

Po drugie - konwencjonalne atlasy zazwyczaj są skonstruowane według prawideł anatomii systematycznej, a nie według reguł topograficznych. Student musi więc posługiwać się kilkoma podręcznikami, aby studiując określoną okolicę ciała zorientować się w całości zagadnienia. W odróżnieniu od powyższego autorzy starali się przedstawić w niniejszym atlasie anatomię makroskopową nie tylko według zasad systematycznych, lecz także i przede wszystkim - topograficznych i stratygraficznych, Tym samym atlas stanowi bezpośrednią i nieodzowną pomoc dla studentów medycyny i stomatologii podczas ćwiczeń prosektoryjnych. Ilustracje ukazujące poszczególne regiony ciała poprzedza za każdym razem przegląd systematyczny, aby umożliwić powtórzenie najważniejszych elementów anatomii systematycznej. Służą temu również liczne rysunki schematyczne przedstawiające w odpowiednich miejscach przebieg najważniejszych naczyń i nerwów oraz działanie mięśni.

Następnym założeniem autorów było zredukowanie materiału do rzeczywiście najistotniejszych zagadnień i przedstawienie go w postaci pomocy dydaktycznej. Tak więc na przykład skomplikowana budowa kości czaszki została zaprezentowana nie w zwykłej formie encyklopedycznej, lecz ukazana jako mozaika poszczególnych kości czaszki przechodząca stopniowo od form prostych do bardziej złożonych. Stosunki topograficzne przedstawiono w postaci następujących po sobie warstw, tak jak je widzi student podczas preparowania. Każdy rozdział dotyczący topografii ciała jest poprzedzony odpowiednimi wiadomościami z zakresu anatomii systematycznej, aby umożliwić studiującemu poznanie najpierw najważniejszych struktur anatomicznych łącznie z drogami przewodzącymi, zanim zacznie naukę anatomii regionalnej (topograficznej). Cześć systematyczna została zatem przedstawiona według układów (kości, stawy, mięśnie, nerwy itd.), a część topograficzna - stratygraficznie, tj. według warstw danej okolicy. Podczas ćwiczeń prosektoryjnych wystarczają rozdziały topograficzne; rozdziały systematyczne powinny przede wszystkim stanowić pomoc w zrozumieniu wykładów. Obydwa aspekty anatomii są niezbędne do zrozumienia budowy ciała człowieka w całości.

Autorzy starali się wreszcie uwzględnić w atlasie współczesne metody kształcenia medycznego. Z jednej strony w wielu zakładach anatomicznych odczuwa się brak zwłok i materiału demonstracyjnego, z drugiej - nastąpił duży wzrost liczby studentów. Skutek jest taki, że uczelnie medyczne nie mają wystarczającej ilości materiału poglądowego do nauki anatomii. Wprawdzie ilustracja nigdy nie zastąpi bezpośredniej obserwacji, wydaje się jednak, że do nauczania anatomii lepsze i bardziej przydatne są makrofotografie niż idealizowane rysunki używane wyłącznie w czasie wykładów. Na zakończenie jeszcze jedna uwaga - ten atlas może się przydać także i klinicyście w celu umożliwienia lepszego zorientowania się w stosunkach anatomicznych na preparacie.

Johannes W. Rohen Chihiro Yakochi