WiZ
3

DONOSY

BAKTERIE POD KONTROLĄ

£1 Ze Skidmore College w USA donosi KRZYSZTOF SZYMBORSKI

Wyspa .polarm.........................

Naukowcy donoszą, że światu przybyła nowa wyspa - całkowicie utworzona z lodu. Chodzi o biegun północny, który po raz pierwszy od początku ostatniej epoki lodowcowej można bez problemu opłynąć statkiem. Jeśli obecne tempo topnienia lodu się utrzyma, za jakiś czas - niektórzy klimatolodzy twierdzą, że już za pięć lat - statki wycieczkowe będą mogły latem dowozić do bieguna turystów.

Będńe.ciemniej........................

Do listy zagrożonych popularnych gatunków dołączył robaczek świętojański. Na konferencji w tajlandzkim mieście Chiang Mai, w której uczestniczyło 100 entomologów z całego świata, owadowi temu poświęcono sporo uwagi. Badacze z różnych części naszego globu narzekali, że coraz mniej świetlików pojawia się w ich okolicy. Letnie noce zapowiadają się coraz ciemniejsze...

lnwazja.zaboj.cQw......................

Irlandczycy, bardziej niż plagą much, powinni się przejmować skorpionami i jadowitymi pająkami w rodzaju czarnych wdów, twierdzi Paul Moore z Agri Food and Bioscience Institute. Z powodu ocieplenia klimatu, niebezpieczne stawonogi mogą wkrótce zadomowić się na Zielonej Wyspie. Do tej pory kolonie skorpionów znalezione zostały w południowej Anglii, a Irlandia nie jest od niej wiele chłodniejsza - w końcu tam też rosną palmy.

Gimnastyka. wir.tuaJńa...............

Rodzice martwiący się, że ich dzieci będą otyłe, bo zamiast spędzać aktywnie czas poza domem, grają w gry komputerowe, mogą się uspokoić. Badacze z University of Hong-Kong ogłosili, że gry te są w istocie znakomitym ćwiczeniem fizycznym. Doktor Allison McManus, która kierowała badaniami zespołu, twierdzi, że kontrolując ruch wirtualnych figur, gracze zużywają o 40% więcej kalorii niż w stanie zupełnego spoczynku. Dodatkową korzyść stanowi też fakt, że często zapominają o jedzeniu.

““WIEDZA I ŻYCIE PAŹDZIERNIK 2008

Odpowiedzi na to pytanie szukali brytyjscy badacze pod kierunkiem Daniela Lunta z University of Bristol. Posłużyli się modelami komputerowymi. Za ich pomocą weryfikowali cztery najpopularniejsze hipotezy tłumaczące inwazję lodu. Nastąpiła ona około 3 min lat temu, choć pierwsze lodowce wysoko w górach pojawiły się na wyspie już ponad 20 min lat wcześniej. Zajmowały jednak niewielką powierzchnię i nie wykazywały skłonności do ekspansji. Co zatem sprawiło, że niespodziewanie rozrosły się na niemal całą Grenlandię?

Wśród wielu zaproponowanych do tej pory wyjaśnień najpopularniejsze są cztery: połączenie się Ameryki Północnej z Południo

Ostatnio wiele się mówi o śmiertelnie niebezpiecznej sepsie. Jednak bakterie odpowiadają również za mnóstwo innych groźnych chorób, powodują m.in. zapalenie płuc czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. I    Znajomość szczepu mikrobów, któ-

|    ry odpowiada za daną dolegliwość,

|    bardzo ułatwia leczenie - wiedza, czy

| jest on oporny bądź wrażliwy na kon-

1    kretny antybiotyk, może ratować ży-| cie. Tymczasem w wielu przypadkach J takich danych brakuje, np. zaledwie

2 wą, osłabnięcie El Nino na Pacyfiku, podniesienie się Gór Skalistych i Himalajów oraz spadek poziomu ditlenku węgla w atmosferze. Lunt i jego współpracownicy po wykonaniu serii symulacji klimatycznych (korzystali z modelu stworzonego w brytyjskim Centrum Hadleya) doszli do wniosku, że najbardziej prawdopodobny jest ostatni scenariusz, co uzasadnili w „Naturę”. Zanim doszło do ekspansji lodu, stężenie gazu cieplarnianego było wyższe niż teraz, po czym spadło aż o jedną trzecią. Temperatury pojechały w dół, a trend ten został jeszcze wzmocniony, gdy na skutek zmiany pozycji Ziemi względem Słońca doszło osłabienie promieniowania słonecznego na półkuli północnej. Ten ostatni czynnik mógł

w połowie przypadków bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych znany jest czynnik wywołujący schorzenie.

Dzięki inicjatywie prof. Walerii Hryniewicz, kierowniczki Zakładu Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej w Narodowym Instytucie Leków, krajowej konsultantki w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej, powstanie baza danych ułatwiająca skuteczną terapię. Mowa o programie BINet, którego zadaniem jest monitorowa-

być bezpośrednią przyczyną szybkiego zlodowacenia Grenlandii - mówi Lunt. Zwraca on uwagę, że poziom ditlenku węgla szybko zbliża się dziś do wartości sprzed inwazji lodu.

Nam czasza lodowa Grenlandii wydaje się czymś wiecznym, ale z badań geologicznych wynika, że mamy do czynienia z sytuacją wyjątkową - podkreśla badacz. Dodajmy, że inna grupa naukowców ustaliła ostatnio, że 9 tys. lat temu lądolód pokrywający wschodnią Kanadę topniał tak szybko, że poziom oceanów podnosił się w tempie metr na sto lat. Autorzy tych badań zamieszczonych w „Naturę Geoscience” przestrzegają, że ten scenariusz może się powtórzyć w przypadku Grenlandii.    (HOŁD)

MIKROBIOLOGIA

nieinwazyjnych DiMiij zakażeń bak- *—’¹¹ ^ ■- ¹ teryjnych. Zakłada on m.in. ścisłą współpracę lekarzy i mikrobiologów laboratoryjnych oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Kolejną zaletą programu jest kreowanie polityki szczepień ochronnych, m.in. wprowadzanie nowych szczepionek do kalendarza. BINet jest wprowadzany od połowy tego roku, do udziału w nim zaproszono wszystkie polskie laboratoria.

(DL)

12