Minęło dwanaście lal od wydania w Polsce pierwszej książki podejmującej całościowo kwestie teoretycznych aspektów polityki zagranicznej państwa. Taki charakter miała praca zbiorowa napisana przez zespół autorów z Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego’. Praca ta, przygotowana w oparciu o podejście politologiczne, analizowała główne elementy składowe procesu polityki zagranicznej państwa. Oparta była na klasycznej literaturze przedmiotu, z niewielkim tylko uwzględnieniem dorobku teoretycznego z początku dekady lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Stanowiła bardzo przydatną pomoc dydaktyczną do wykładanych na studiach uniwersyteckich przedmiotów teoretycznych: teorii polityld, teorii polityki zagranicznej i teorii stosunków między narodowych. Była często cytowanym dziełem w publikacjach książkowych i w artykułach zamieszczanych w prestiżowych czasopismach naukowych.
W badaniach prowadzonych w krajach zachodnich w' latach dziewięćdziesiąty ch pojawiło się szereg publikacji rozwijających, w oparciu o dorobek teorii stosunków' międzynarodowych, ustalenia dotyczące polityki zagranicznej państwa. W ramach tzw. foreign policy anatysis sformułowano szereg propozycji, hipotez i ustaleń dotyczących metodologii i teorii polityki zagranicznej. Między innymi zwrócono uwagę, w ślad za tezami postmodemistów, na erozję suwerenności państw i pojawienie się innych niż państwa aktorów podejmujących działalność międzynarodową, w tym także na prowadzenie polityki zagranicznej przez Unię Europejską. Powstała, więc potrzeba naukowego odniesienia się do tych nowych tendencji w analizowaniu polityki zagranicznej oraz zapełnienia,a w'niektórych przypadkach, redefinicji ustaleń polskiej politologii i nauki :• stosunkach międzynarodowych odnośnie niektórych elementów składowych polityki zagranicznej państwa. Chodzi o ujęcie ich w sposób dynamiczny i współzależny, a także w powiązaniu z nowymi zjawiskami międzynarodowymi (demokratyzacja stosun-ków międzynarodowych, procesy integracyjne, czy tendencje globalizacyjne).
Wreszcie istotnym powodem podjęcia niniejszej publikacji było wyjście naprzeciw zapotrzebowaniu na teksty do dydaktyki przedmiotów' teoretycznych na
Józef Kukułka, Ryszard Zięba (red.). Polityka zagraniczna pańska. Warszawa: Wydawnictwa Vsr=ersytctu Warszawskiego 1992.