pustaka, plac na którym są one formowane, należy posypać piaskiem lub trocinami. Masa do wyrobu pustaków powinna być ledwie wilgotna pozwalająca łatwo formować się, a po rozformowaniu powinna zachować swoje wymiary. Wykonane pustaki należy ochraniać od bezpośredniego działania promieni słonecznych i deszczu, przykrywając je przez pierwsze dwa dni workami po cemencie lub matami słomianymi. Jeśli jest upalna pogoda, to już po sześciu godzinach należy je polewać wodą z polewaczki z sitkiem. Po dwóch — trzech dniach od daty ich wykonania pustaki należy układać w stosy (kozły) i obficie polewać raz dziennie przez dalsze siedem dni. Trzeba pamiętać, że przez staranną pielęgnację pustaków w czasie twardnienia można otrzymać materiał pierwszej jakości. Po 14 dniach, licząc od daty wykonania pustaków, można je przewozić na miejsce magazynowania lub używać do budowy fundamentów.
Na wykonanie 100 sztuk pustaków o wymiarach 50X24,5X X24,5 przy proporcji objętościowej składników masy betonowej 1 : 3 : 3 : 6 potrzeba zużyć następującą ilość materiałów:
cementu marki „250” 240 kg
zawiesiny glinianej 600 litrów
piasku 600 „
żwiru lub tłucznia kamiennego — 1200 litrów
Na wykonanie 100 sztuk pustaków o wymiarach 33X16X
24.5 o proporcji 1 : 3 : 3 : 6 należy zużyć materiału:
cementu marki 250 135 kg
zawiesiny glinianej 340 litrów
piasku 340 „
żwiru lub tłucznia kamiennego — 680 litrów
Pustak fundamentowy o wymiarach 50X24,5X24,5.cm po stwardnieniu i w stanie powietrzno-suchym waży około 32 kg, a pustak fundamentowy o wymiarach 33X16X24,5 cm waży
17.5 kg.
Najczęściej stosowanym pustakiem w budownictwie wiejskim do wykonywania murów jest pustak „Alfa”. Pustaki „Alfa” mają objętość równą objętości ok. 12 sztuk znormalizowanych cegieł, licząc wraz ze spoinami.
Kształt pustaka i wymiary podane są na rys. 8 i wynoszą 49X24X24 cm. Pustaki „Alfa” wykonuje się sposobem ręcznym
w pustaczarkach metalowych prostej konstrukcji (rys. 9), które można wypożyczyć w „Samopomocy Chłopskiej” za drobną opłatą.
Oczyszczoną i posmarowaną ropą naftową formę pusta-czarki napełnia się stopniowo mieszaniną cementowo-glinianą i starannie ubija warstwami ubijakiem stalowym. Ubijać należy dość silnie i warstwami, aby pustak po wyjęciu z formy nie rozpadał się.
3* 35