DIGDRUK00150520 djvu

( i4 )

bie i iinilenienie wszelkich szkód iakie częstokroć bywałą skutkiem nieszczęśliwych przemian ludzkich kolei. 4^a Pod względem piękności.

I.    Dwoiald mieć wzgląd należy w ocenieniu iakiey budowy kosztów; raz,¹ potrzebny kapitał dla usktitecznienia ićy; drugi raz potrzebne koszta ciągłego utrzymania. Jeżeli rachuba nasza daley nad obecność rozciągać się powinna, łatwe z niey o-trzy marny wypadki zdolne nas przekonać, iż nie to kosztuie więcćy co wymaga większego nakładu momentalnie, ale to co potrzebnie większego nakładu w utrzymaniu. Dla tego to we wszystkich kraiach gdzie Ekonomika iest wypadkiem rachuby dobrze zrozumianey, spostrzegamy w^rszędzie zadziwiaiące trwałością ogromne dzieła.

Z rozmaitych sposobów mogących stanowić na Wiśle Kommunikacyą Warszawy z Pragą; są następuiące:    i- Most drewniany na Łyżwach iaki exystuie. — 2^a Most

drewniany na palach. — 3^a Most drewniany na filarach murowanych. — 4^a Most sklepiony kamienny. — 5^a Most sklepiony żelazny. — 6^a Most wiszący na łańcuchach. Wszystkie te rodzaie budowy wymagaią albo zbyt wielkich nakładów, albo tez zbyt drogiego rocznego utrzymania. Most naypodłeyszy iakim iest na łyżwach, kosztuie rocznie więcćy iak 100,000 przy uszkodzeniach z powodzi pochodzących. Most na łańcuchach, koszto.wałby podLug P. Mentzell Naczelnika Inżynierów 'przeszło 3,ooo,ooo. Złotych. Most najdoskonalszy kamienny sklepiony podług przybliżonego rachunku przez P. Zakrzewskiego, Sekretarza Jener: Dyrek: Dróg i Mostów, umieszczonego w Dzienniku Irys, kosztowałby od 20 do 3o milionów wedle rodzaiu ma-teryału i kształtu arkad. Jakaż więc okazuie się korzyść proiektowaney pod Wisłą drogi, gdy zawierając w sobie większe przymioty doskonałości aniżeli wszelkie inne, niewymaga kosztu iak około półtfzecia miliona Ztłp: na wystawienie, a na utrzymanie prawie nic nieznaczącego kapitału, gdyż iedynie światło stanowi roczny wydatek. Gdyby więc iuź inney nieznaydowało się pobudki nad obecną, iuż droga wmówię będąca, zasługiwałaby przed wszelkiemi innego rodzaiu kommunikacyami na pierwszeństwo. Zobaczmy iodnak iakie możemy znaleść wypadki pod względem ićy^r trwałości.

II.    Trwałość i wytrzymałość w składzie budowli, są dwie własności zupełnie od siebie odmienne, a nayczościćy wpospolitem mówienia sposobie, za iednoź poczytywane. Wytrzymałość oznacza moc obecną materyału i przyzwoity skład budowy zdolny czynić takowe posługi iakie sobie wbudowaniu zamierzono, lecz istnienie takowego rodzaiu budowli, iest ograniczone mniey lub więcćy krótkim przeciągiem czasu. Trwałość zaś obeymuiąc własność dopiero określoną wytrzymałości, posiada ieszcze przymiot nieograniczonego istnienia w odległe czasy, tak iż przy troskliwćm oddaleniu niszczących przyczyn, dzieło zdaw^Tać się powinno zdolne przetrwać nay-•dlcgloysze wieki. Tuk to widzicmy, iak budowy drewniane posiadaiącc wytrzyma?