img145 (11)

^działka może być pojedyncze lub podwójna (rewerayjDa). Itecynetry i metry są oznaczone kreskami i opisana. Stosowana są różna okłady i opisy podzlałki na łacie. Czysto łata zaopatrzona jest w uchwyty, ułatwiające ustawianie jej i trzymanie v czasie pomiaru. Łata niwelacyjna służy do pomiaru różnic wysokości 2a pomocą niwelatora. ł calu otrzymania dokładnych wyników pomiaru łaty powinny byó ustav7lane pionowo. Do ploncwsso ustawiania łaty w czasie wykonywania odozytu używamy pionu albo libeli okrągłej, przytwierdzonej do laty (po przeciwnej stronie podzlałki). Łatę ustawiamy podczas pomiaru na reperach lub - w punktach pośrednich -na podstawkach fcclaznych, na pelifcacfc i na innych trwałych punktach lub na teranie (przy pomiarze rzeźby terenu). Odczyty aa Zaoie wykonujemy według nitki poziomej siatki celowniczej lunety niwelatora.

Ha rysunku 156a przedstawiona jest łata niwelacyjna ustawiona na żabce w teranie, a na rysunku 156b - obraz tej łaty w luneoio niwelatora i odczyt 1,0>a m. Uetry i decymetry odczytujemy według opisu łaty, ceuty-

3ys, 156

.metry liczymy od ostatniej opisanej kreski decymetrowej do nitki poziomej w kierunku z góry na dół, patrząc m obraz łaty w lunecie, zaś rdll~ metry szacujemy na oko. Przy pomiarach mniej dokładnych zaokrąglamy odczyty na łacie niwelacyjnej do 1 ca. Zatem odczyty na łacie niwelacyjnej mosą być 4-oyfrowe do 1 mm lub J-cy^owc do 1 cm.

Istnieje szereg typów niwelatorów libelowych. Hujczęściej używanymi są jednak niwę la tory ze śrubą elewacyjną, pozwalającą na obniżanie lub podnoszę nie jednego z dźwigar ów alićaóy. Instrument jesz wyposażony w pomocniczą libelę okrągłą, służącą do przybliźonogo, a zarazem wstępnego poziome?,¹aniu instrumentu.

Niwelatory nowoczesne wyposażono są zwykle w lunety z soczewką ogniskującą, która pozwala nastawiać obraz przedmiotu na ostrość bez zmiany długości lunety, co w dużym stopniu zapewnia stałość osi celowej. Libelę w takich niwo latorach obserwuje się przez lupę i system pryzmatów. Urządzenie pryzmatyczne umożliwia bardzo dokładno ustawianie osi libjli w poziomic prze2 obserwację i zgranie (koincydencję) obrazu obu końców pęcherzyka libeli, pochylanoj razem z lunetą za ponooą śruby elewacyjncj.