img443 (3)

D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka

ma to znaczenie przy różnicowaniu go ze szmerem w zwężeniu zastawki tętnicy płucnej i ubytku przegrody międzyprzedsion-kowej.

Szmer buczenia żylnego jest szmerem pozasercowym. Występuje u małych dzieci, najczęściej 2- i 3-letnich (ale zdarza się też w późniejszym okresie do 6. roku życiajl Przyczyną tego szmeru jest zaburzenie przepływu krwi W żyle szyjnej (prawej lub lewej) spowodowane albo uciskiem '„ż~'zeWhątrz’' przez dodatkowe albo nieprawidłowo przebiegające pierwsze żebro lub w związku z zagięciem czy uwypukleniem do światła ściany żyły szyjnej (mało sprężystej, „workowatej” w tym wieku). Szmer buczenia żylnego nie jest związany z tonami serca, ma charakter szmeru skurczowo-rozkurczowego lub rozkurczowego o dwóch szczytach, odpowiadających dwóm fazom opróżniania się przedsionka. Wysłuchuje się go w polach podobojczyko-wych, częściej po stronie prawej; niekiedy promieniuje do okolicy osłuchiwania zastawek tętnicy głównej lub płucnej. Nasila się przy odgięciu głowy do tyłu lub skręceniu w bok. Natomiast zanika (cichnie) po przechyleniu głowy do mostka lub uciśnięciu żyły szyjnej nad obojczykiem. Wysłuchanie szmeru w lewym polu podobojczykowym wymaga różnicowania buczenia żylnego ze szmerem związanym z obecnością przetrwałego przewodu tętniczego.

Szmery organiczne u dzieci występują najczęściej we wrodzonych i nabytych wadach serca, zapaleniu mięśnia sercowego, kardiomiopatii.

Wyróżnia się także szmery serca określane jako czynnościowe, pojawiające się w różnych okresach życia w przebiegu niedokrwistości (często u niemowląt), nadczynności i niedoczynności tarczycy lub nadciśnieniu tętniczym. Szmery te nie są związane z organiczną wadą serca i ustępują wraz z chorobą zasadniczą.

Tarcie osierdzia powstaje na skutek ocierania się o siebie zmienionych patologicznie blaszek osierdzia. Jest wysłuchiwane najwyraźniej na poziomie przyczepu III i IV lewych żeber do mostka (miejsce bezpośredniego przylegania serca dó powierzchni klatki piersiowej). Występuje w suchym zapaleniu osierdzia i w początkowym okresie wysiękowego zapalenia osierdzia.

Badanie naczyń obwodowych tętniczych i tylnych

Naczynia tętnicze ocenia się badaniem fizycznym poprzez określenie cech tętna i ciśnienia tętniczego krwi.

Tętno określa się palpacyjnie na tętnicach symetrycznych, najczęściej na szyjnych zewnętrznych, promieniowych, udowych, podkolanowych i grzbietowych stopy; u niemowląt zamiast na tętnicy promieniowej - na tętnicy ramiennej na przedniej powierzchni ramienia.

Wyróżnia się następujące cechy tętna:

• częstość,

• wypełnienie,

• napięcie,

• miarowość,

• symetryczność,

• chybkość,

• wysokość fali tętna.

Częstość tętna to liczba uderzeń na minutę; może być zwolnienie lub przyspieszenie tętna. Regularność rytmu to tętno miarowe, a symetryczność - gdy jest jednakowe na porównywalnych tętnicach jednoimiennych.

Wypełnienie tętna zależy od amplitudy ciśnienia tętniczego, a więc różnicy między skurczowym a rozkurczowym. Tętno może być prawidłowo - dobrze wypełnione lub wypełnione słabo, ze