układu (rys. 15)* Ha ryeanku układ orientujemy zwykle w ten sposób, aby fcicrunok dodatni osi z był zwrócony ku górze arkuaza.
Kąty liczone w prawo, zgodnie z ruchem wskazówki zegara, od dodatniego kierunku o3i x do poszczególnych kierunków są azymutami kartograficznymi ctfe, Układ geodezyjny y x byr/a również nazywany układem prawoskręt-nym,
?ołoż8aie punktu P (yt x) na płaszczyźnie poziomej określają dwie współrzędnej y (rzędna) i x (odcięta). Współrzędne y i x są to odległości od początku układu 0 do rzutu punktu P r.a cś j i na oś x, Powyżej określone współrzędne prostokątne są nazywane aapółrzędnyai proctcliniowymi lub kartcsjańckimi.
Oai« układu współrzędnych dzielą płaszczyznę na cztery ćwiartki, które oznaczany kolejnymi numerami (cyframi rzymskimi) lub według szron świata, jak na rysunku 15- Znaki współrzędnych y i z w poszczególnych ćwiartkach są następujące;
Ćwiartka |
Zuakl y |
Znaki x |
I (KO) |
+ |
+ |
II (SO) |
♦ |
+ |
III (5W) |
- |
- |
IV <K») |
- |
+ |
T celu ułatwienia obliczać, obieramy zwykle początek układu współrzędnych w ten sposób, aby' rzędne y i odcięte z wszystkich punktów opracowywanego obszaru były dodatnia.
N
a
tm
Rys. 16 Rys. 17
Jak widziscy, geodezyjny układ różni się od ma te ma tycznego (rys. 16) kierunkiem osi y i i, gdyż w układzie matematyczny111 kierunek dodatni ęsi x sprowadzamy do dodatniego kierunku osi y przez obrót w Iowo o 90°, a kąty kierunkowe et liczymy od dodatniego kierunku osi x w lewo (układ le-wcsfcrętny). Oznaczenia ćwiartek układu matematycznego przyjmujemy jak na rysunku Ib. Z porównania układu geodezyjnego (rys. 15/ i matematycznego (rys. 16) znaków z i y w każdej ćwiartce orać wartości kątów kierunkowych liczonych dla kierunków wychodzących z początku układu, c-LŁzLfj żc wzory matematyczne dla układu matematycznego osi współrzędnych r>Eja zastosowanie bez zmiac rówuiaż dlc układu geodezyjnego-