IMG58

130 II. Podstawy ekonomii dobrobytu

130 II. Podstawy ekonomii dobrobytu

Rysunek 5.10. Pomiar korzyści z realizacji projektów publicznych. Miarą korzyści z istnienia mostu, który świadczy usługi za darmo, jest cały obszar pod krzywą popytu. Odpowiada im zatem całkowita nadwyżka konsumenta.

rzyść stanowi całkowita nadwyżka konsumenta, czyli obszar pod krzywą popytu na rysunku 5.10. Stanowi on miarę maksymalnej kwoty, jaką wchodząca w grę osoba mogłaby zapłacić za usługi mostu, osiągając taką samą użyteczność w sytuacji „z mostem”, jak i w sytuacji „bez mostu”. Oczywiście, jeśli nadwyżka konsumenta jest mniejsza od kosztu zbudowania mostu, to nie opłaca się go budować. Jeśli natomiast nadwyżka konsumenta przewyższa koszt postawienia mostu, to jego budowa jest opłacalna.

Próbując zmierzyć nadwyżkę konsumenta i gotowość do zapłaty, ekonomiści stosują kilka metod. W przypadku wielu dóbr dostępne są dane, na podstawie których mogą skonstruować krzywą popytu (chodzi o ilość dobra, jaką nabywcy są skłonni kupić przy poszczególnych cenach), a także krzywą popytu skompensowanego . W takim przypadku gotowość do zapłaty można obliczyć po prostu jako pole pod krzywą popytu skompensowanego. W przypadku pewnych dóbr, np. takich jak Wielki Kanion, żadna rynkowa krzywa popytu nie istnieje. Jednak mimo to państwo może chcieć się dowiedzieć, ile obywatele byliby skłonni zapłacić za zachowanie kanionu w nienaruszonym stanie. Ekonomiści zaprojektowali skomplikowane metody ankietowe, aby uzyskać od badanych osób sensowne odpowiedzi na temat ich skłonności do zapłaty. Bardziej szczegółowo metody te przedstawimy w rozdziale 11.

⁵ Jak już zauważyliśmy wcześniej, w przypadku większości dóbr krzywe popytu skompensowanego i nie skompensowanego są bardzo podobne. Gdy znana jest dochodowa elastyczność popytu (wyrażony w procentach przyrost wielkości zapotrzebowania na dane dobro towarzyszący zwiększeniu się dochodu o 1%), możliwe jest oszacowanie krzywej popytu skompensowanego na podstawie danych o krzywej popytu nie skompensowanego.