IMG60

ffizESADNA BIERNOŚĆ I AKTYWNOŚĆ

TRUDNOŚCI WYCHOWAWCZYCH

Najbardziej przekonująca spośród znanych* klasyfikacji symptomów nieprzystosowania społecznego wydaje się dokonana przez D. H. Stoi ta (1967 i 1968), a spopularyzowana u nas przez J. Konopnickiego (1971). Jest to klasyfikacja, która żywo przypomina dwie pierwsze kategorie (klasy) zarysowanej wcześniej klasyfikacji empirycznej. Spełnia też podstawowe warunki takiego podziału. Polega na wyodrębnieniu dwóch podstawowych kategorii przejawów trudności wychowawczych ze względu na przesadną bierność lub aktywność w zadhowaniu uczniów trudnych.

Tak więc wyróżnia się tu uczniów przesadnie biernych (powściągliwych czy zahamowanych) i nadmiernie aktywnych (agresywnych).

Uczniowie przesadnie bierni lub bierni społecznie (por. Gury-cka A., 1970) są na ogół lękliwi i bojażliwi, nieśmiali i zamknięci w sobie, bezwolni i apatyczni, a tym samym wyobcowani i osamotnieni; przypominają osobowość asteniczną, co jest poniekąd oznaką (symptomem) charakteru schizotyraicznego (por. Diehnan T. E., Cattel R. B., Lapper C., 1971). Uczniowie na to-    _%

miast nadmiernie aktywni są przeważnie agresywni, nad ruchliwi i impulsywni, niestali w swych sympatiach i antypatiach, niekonsekwentni w swych pragnieniach i dążeniach, posiadają w dużej mierze osobowość stenkzną i prawdopodobnie* cykloty-miczną.

Klasyfikacja U pozwala pośrednio na wyróżnienie kategorii uczniów trudnych o osobowości stenkzno-astenkanej, tj. uczniów agrasywno-ięfrliwych, impulsywno-lękowych bądź bojaili-wych. Jest to kategoria uczniów nieprzystosowanych społecznie, w których zachowaniu znajdują swe odbicie cechy zarówno nadmiernej bierności, jak i przesadnej lub niewłaściwie ukierunkowanej aktywności. Do tej kategorii nieprzystosowania społecznego musną lóntifftmuf zwlasiria tych uczniów, którzy nie daję etą ntkzyt jednocześnie do kategorii uczniów pnemdnie kier- * nych lab nadudenne aktywnych. Często bywa i tak, że nadmiar dH|mśr1 i nriąmnrj z alą agresywności anoda nie wyklucm