IMG586 (2)

274 (De)Konstrukcje kobiecości

*    Problem ten szczególnie w odniesieniu do wykluczenia kobiet kolorowych i rasizmu w ruchu powróci w eseju Rich z 1984 roku Zapiski w sprawie polityki umiejscowienia.

⁵ O samym rozłamie/rozlamach, jego przyczynach i konsekwencjach pisze dokładniej Katie King w tekście Producing Sex, Theory and Culture: Gayl Straight Remapping in Contemporary Feminism [w:] Conflicts in Femi-nism, ed. Mariannę Hirsch i Evelyn Fox Keller, Routledge, London & New York 1990. Sposób definiowania lesbianizmu w feminizmie les-bijskim czy kulturowym był ogromnie redukcjonistyczny i wykluczający zarówno dla lesbijek, jak też często kobiet heteroseksualnych - patrz: Echols 1992. Stąd reakcją nań było odejście od feminizmu wielu lesbijek, a także i kobiet heteroseksualnych w późnych latach osiemdziesiątych.

*    Queer theory stanowi odpowiedź na wykluczający charakter nie tylko feminizmu, ale też polityki tożsamościowej gejów i lesbijek. Na pojawianie się tej teorii miała wpływ nie tylko wewnętrzna krytyka tych ruchów ze strony wykluczonych (transseksualistów, biseksualistów, kolorowych), ale też postmodernistyczne debaty na temat płynności kategorii tożsamościowych.

Lata pięćdziesiąte to okres kompletnej izolacji i niechętnej atmosfery wokół homoseksualizmu w Ameryce. Osoby homoseksualne musiały pozostawać w ukryciu, w przeciwnym razie groziła im utrata pracy, a nawet więzienie. Oficjalna opinia Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego wpisywała homoseksualizm na listę chorób. Mimo to właśnie wtedy powstają pierwsze homofilskie organizacje (The Mattachine Society, The Daughters of Bilits, ONE) oraz pierwsze pisma („The Mattachine Review", „The Ladder”, „ONE Magazine”), które zapewniały anonimowość subskrypcji i członkostwa. Oficjalnym celem tych organizacji była asymilacja. Stąd nakaz odpowiedniego ubierania się na spotkania - szczególnie te oficjalne z przedstawicielami rządu czy lekarzami. Ruch ten dal początek lesbijskiemu i gejowskiemu politycznemu aktywizmowi, który rozwinął się silniej po buncie Stonewall w 1969 roku.

¹ Wzorzec relacji butchlfemme rozwinął się w kulturze amerykańskich barów w latach pięćdziesiątych i dominował głównie wśród lesbijek z klasy robotniczej. Esej poświęcony relacji butchlfemme i historii samego zjawiska został opublikowany w „Furii Pierwszej” z 1998 roku, nr 2.

t Leslie Feinberg opisuje w powieści własną historię - debiut jako butch, liczne prześladowania, których ona i inne kobiety zaprzeczające strojem przypisanej roli doświadczały, oraz poddanie się w latach siedemdziesiątych kuracji hormonalnej, by stać się osobnikiem bardziej określonym płciowo i dzięki temu uniknąć większych represji. Jej historia butch jest historią całego pokolenia jej podobnych.

rt Elizabeth Kennedy i Madeline Davis zbadały i udokumentowały konflikt dotyczący zjawiska butchlfemme w latach pięćdziesiątych. Odkryły, że podstawowa linia podziału pomiędzy tymi, które tłumiły swój lesbianizm i zachowania w stylu butchlfemme, a tymi, które go ujawniały, dotyczyła klasy. Po drugiej wojnie światowej dla butches otworzyły się możliwości znalezienia pracy bez konieczności ukrywania się. Jednocześnie pojawiły się możliwości robienia kariery dla tych, które chciały pozostać „dyskretne” (za: Phelan 1998, 192)

¹¹0 niewidoczności femmes pisało wiele autorek. Nestle próbuje rozwiązać ten problem, opisując tożsamość femmes w relacji do butches. Ale to oznaczałoby, że butches stanowią ten widoczny i decydujący element relacji, od którego femmes są całkowicie zależne. Jest to jednakże zbagatelizowanie femme - oddzielnego podmiotu, mającego przecież własną, zarówno prywatną, jak i publiczną historię (patrz: Judith Hal-berstam i Clare Hemmings 1998).

¹²    Leslie Feinberg w Stone Butch Blues opisuje brutalność policji w latach czterdziestych i pięćdziesiątych w stosunku do lesbijek z klasy robotniczej. Nosząc męskie ubrania (szczególnie bieliznę), butches ryzykowały gwałt.

¹³    O kwestionowaniu owej zależności i jedności pici, pici kulturowej i pożądania przez mniejszości seksualne marginalizowane przez lesbianizm pisze Judith Butler, wskazując na przełamanie owej ciągłości pomiędzy anatomiczną płcią, tożsamością i odgrywaniem płci kulturowej w ramach relacji butchlfemme. Patrz: Butler 1990.

¹⁴    Więcej na temat samego rozłamu i jego poszczególnych faz można znaleźć u: King 1990, Heller 1997 czy Case 1997.

¹⁵    Warto podkreślić, że samo słowo queer ma ciekawą genealogię. Było używane przez społeczność gejowską i niegejowską w Ameryce aż do lat trzydziestych. Następnie ze względu na bardzo surowe antygejowskie prawo zostało zastąpione terminem „gej”, który stał się obowiązujący wśród homoseksualistów jako nowy kod. Do określenia queer wrócono