IMG 38

1116 Wstęp cto nauki o komunikowaniu

• sytuacja komunikacyjna mieści się — wraz z mi — w kategorii przymusów świata dyskursu ,

mi —

• wzięcie pod uwagę kompetencji paralingwistycznej (mimika, gestualność)

/

wskazuje na uznanie wielokodowoid i wielokanałowości komunikacji.

W reprezentowanym tu przez Catherine Kerbrat- Orecchioni podejściem in-

terakcjonistycznyiii uznaje się za cechy charakteryzujące proces komunikacji na-

I

/

stępujące zjawiska:

•    między 3azą emisji a fazę odbioru zachodzi relacja wzajemnej determinacji,

•    te wzajemne determinacje dokonują się tyleż sukcesy wnie, co równocześnie,

•    zarówno nadawca, jak i odbiorca powinni być traktowani jako caktywni>,

• należy uznać, że kod jest częściowo konstruowany w trakcie interakcji (komu

nikacji) (Kita 1998: 24.),

Kapitalny model komunikacji społecznej ogłosił w roku 1967 francuski socjolog* założyciel sławnego Instytutu Psychologii Społecznej Komunikowania w Strasburgu, Abraham Moles (1920—1992). Wyjątkowość tego modelu polega

Ba rym, że wychodzi on poza jednostkowy akt czy nawet proces, ukazując krą-

Stenie, swego rodzaju nieprzerwaną cyrkulację treści kulturowych w społeczeń-

stwie (zob. rysunek 6.13.).

Na swoim wykresie Moles pokazuje rolę intelektualistów — wynalazców, kon-

ktruktorów; badaczy artystów! w ogóle twórców, którzy stanowią element napędowy

pcałego systemu, dając materiał dla socjokulturalnego obrazu, wytwarzającego po

żywkę dla prasy, radia i telewizji, które upowszechniają uproszczone i przetworzone [treści wśród społeczeństwa, które wytwarza ramy socjokulturowe dla świadomości

twórczej elity intelektualnej, która ifccL, itd. Miejsce elity intelektualnej i mediów w strukturze społecznej ilustruje Moles osobnym wykresem (zob. rysunek 6.14.).

Piramida kultury według Molesa dzieli się wertykalnie na część „twór-fów" kultury i część jej -konsumentów” Warstwy części lewej, odpowiadające Łtwórcom", wyrażają ich liczby w setkach tysięcy, warstwy części prawej, odpo-Briadajyy konsumentom”, wyrażają ich liczby w setkach milionów. To dlatego różnice między lewą i prawą nie są aż tak duże, jak by były, gdyby długość

O _ i wi ri rtj-rimr*'. hńij mu rj rnjrńt dirńrb rtrł^***^^***, czyli sytuacja komunilcacryjna i przymusy

fafc^ liA inn^ jednostkę syntaictyczną i czerpie z tego ogromnego rc-jmrwara bez źsacgD pRynMHB jak tow ‘co nu do powiedzenia*. Pojawiają się O — odpowiednio kseruję

dodztkowe pszymasy, śtay, które zależą od dwóch rodzajów czy maików (I)

odŁnwfaifjdnnnwhhrliM........ irji ......‘i-----|—;    ^Karalrt^r.. dyskursu, tzn.

wpmidiżcaip od pnywdw 'ptaóowydi'* (Keifarat-Oijicdiion 1980: 17).

MAKROŚRODOWISKO

i

zastosowania

Rysunek 6.13. Socjodynamiczny model cyrkulacji treści kulturowych w społeczeństwie według A. Molesa (1967) za L Mikrutem (Mikrut 1969:23) warstw lewej i prawej strony piramidy była przedstawiona w tej samej skali Ze względu na stopień przygotowania do uczestnictwa w kulturze wyróżnia Moles siedem warstw społecznych: najniższa (i w skali światowej najliczniejsza, bo licząca koło miliarda osób) to analfabeci; najwyższa (licząca w skali światowej około pół miliona osób) to intelektualiści. Drugą po analfabetach warstwę tworzą ludzie, którzy wprawdzie umieją czytać, ale nie robią użytku z tej umiejętności, by korzystać ze środków komunikowania masowego; warstwę najliczniejszą po stronie twórców kulturalnych tworzą osoby z wyższym wykształceniem. Oni też wypełniają zawartość kanałów z treściami adresowanymi do konsumentów' ze średnim i wyższym wykształceniem.