logo16

118 Wstęp do nauki o komunikowaniu

SYSTEM 3

Rysunek 6.14. Udział twórców i konsumentów kultury w strukturze ludności świata według A. Moiesa (1967) za L. Mikrutem (Mikrut 1969:23)

Na gruncie polskim dotychczas moim zdaniem najlepszym syntetycznym modelem komunikowania masowego, bo uwzględniającym wpływ wielu czynników, mechanizmy filtrujące (Kurt Lewin), kod, szumy i przecieki (Claude E. Shannon, Warren Weaver, Klaus Krippendorff), grupy odniesienia (Matilda i John Rileyowie), uwikłanie w kulturę (Andrew Tudor), systemowość (Malvin DeFleur), wspólnotę doświadczeń (Wilbur Schramm) itd. jest „model syntetyczny” prasoznawcy Tomasza Gobana-Klasa. Autor ogłosił go najpierw w kwartalniku „Przekazy i Opinie” w roku 1976, a potem włączył do swojej książki Komunikowanie masowe (1978), skąd przeniósł do tomu Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu z roku 1999 (zob. rysunek 6.14.).

Nie ma jednak zapewne modelu idealnego, który by uwzględniał, a nawet uprzedzał wszystkie elementy procesu komunikacji, będące lub mogące być przedmiotem zainteresowania różnych szczegółowych dyscyplin. Tak i w tym modelu „syntetycznym” Tomasza Gobana-Klasa prasoznawca z zapleczem socjo- i psycholingwistycznym